Phân tích bát tự hay những chủ đề liên quan đến vận mệnh bằng AI đã trở thành trào lưu mới của người Trung Quốc sau khi DeepSeek gây tiếng vang.
Trước ánh sáng màn hình laptop, Zhang Rui, 31 tuổi, gõ cẩn thận theo một lời nhắc cô tìm thấy trên mạng xã hội Trung Quốc.
“Bạn là một bậc thầy Bát Tự. Phân tích vận mệnh của tôi. Mô tả đặc điểm ngoại hình, các sự kiện quan trọng trong đời và tài vận. Tôi là nữ, sinh ngày 17/6/1993, lúc 4:42 sáng ở Hàng Châu”, câu lệnh được Rui gõ vào.
DeepSeek R1, mô hình suy luận AI được cho là tiên tiến nhất của Trung Quốc, chỉ mất 15 giây để trả lời. Màn hình hiển thị một phân tích chi tiết về vận mệnh của cô, kèm theo một điểm nhấn quan trọng: Từ năm 2025-27 là giai đoạn “hỏa”, do đó sẽ là thời điểm thuận lợi cho sự nghiệp.
Thế hệ "vỡ mộng" đi tìm kiếm câu trả lời bằng phong thủy
Rui thở phào nhẹ nhõm. Gần đây, cô đã nghỉ công việc ổn định với vai trò quản lý sản phẩm tại một công ty công nghệ lớn để khởi nghiệp.Lời khuyên từ R1 khiến cô cảm thấy quyết định của mình phần nào đã đúng. Nhiều năm qua, trước những quyết định lớn trong đời, Rui thường tìm đến các thầy bói truyền thống người Trung Quốc, với mong muốn nhận được sự hướng dẫn với mức giá lên đến 500 nhân dân tệ (khoảng 70 USD) mỗi buổi.
Tuy nhiên, giờ đây, cô đã chuyển sang hỏi DeepSeek. “Tôi bắt đầu trò chuyện với DeepSeek như thể nó là một nhà tiên tri. Nó đã trở thành nơi tôi tìm đến mỗi khi cảm thấy ngột ngạt bởi suy nghĩ và cảm xúc”, cô gái 31 tuổi chia sẻ.
Rui không phải là người duy nhất làm điều này. Khi DeepSeek nổi lên như một đối thủ nội địa cạnh tranh với OpenAI, giới trẻ trên khắp Trung Quốc đã bắt đầu sử dụng AI để khôi phục các phương pháp bói toán vốn có gốc rễ sâu xa trong văn hóa nước này.
Chỉ riêng trong tháng 2 vừa qua, đã hơn 2 triệu bài đăng trên WeChat, nền tảng mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc đã nhắc đến cụm từ “bói toán bằng DeepSeek”.
Trên khắp các mạng xã hội Trung Quốc, người dùng chia sẻ kết quả bói toán do AI tạo ra, thử nghiệm kỹ thuật viết câu lệnh (prompt) cho bói toán, và nghiên cứu lại các văn bản tâm linh cổ xưa. Tất cả đều nhờ sự hỗ trợ của DeepSeek.
Theo MIT Technology Review, sự bùng nổ của việc bói toán bằng DeepSeek diễn ra trong bối cảnh xã hội Trung Quốc đang tràn ngập lo âu và bi quan.
Sau đại dịch, tỷ lệ thất nghiệp thanh niên chạm đỉnh 21% vào tháng 6/2023. Dù đã có cải thiện, con số này vẫn ở mức 16% vào cuối năm 2024.
Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2024 của Trung Quốc cũng thuộc nhóm thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Trên mạng xã hội, hàng triệu người trẻ Trung Quốc giờ tự gọi mình là “thế hệ cuối cùng”, thể hiện sự do dự trong việc kết hôn hay sinh con trước một tương lai đầy bất định.
“Trong thời kỳ kinh tế trì trệ và tỷ lệ việc làm thấp, các thủ tục tâm linh tạo ra ảo giác về sự kiểm soát và mang lại sự an ủi”, Ting Guo, trợ lý giáo sư nghiên cứu tôn giáo tại Đại học Trung văn Hong Kong nhận định.
Hái ra tiền nhờ dùng DeepSeek
Dù nhận ra khoảng cách giữa phân tích bát tự bằng AI và các bậc thầy thực thụ, Zhang sớm nhận thấy chất lượng kết quả AI phụ thuộc vào câu hỏi của người dùng.Vì vậy, cô bắt đầu thử nghiệm tạo các câu prompt hiệu quả cho bát tự, ghi chép và đăng kết quả lên mạng xã hội.
Những bài đăng này nhanh chóng được bạn bè và người theo dõi yêu thích. Hiện tại, Rui đang viết một hướng dẫn chi tiết về cách tạo prompt tốt nhất cho DeepSeek thực hiện bói toán, đồng thời cân nhắc ý tưởng khởi nghiệp liên quan đến tâm linh AI.
Nhiều người khác cũng chia sẻ hướng dẫn tương tự. Trên Xiaohongshu và Weibo, các bài đăng về những câu prompt tối ưu để tính vận mệnh bằng bát tự thu hút hàng chục nghìn lượt yêu thích.
Một số cung cấp cả chuỗi truy vấn từng bước được cho là mang lại kết quả tốt nhất. Các lời nhắc này rất cụ thể, ví dụ như yêu cầu DeepSeek phân tích từng trụ vận mệnh một thay vì cả 4, hoặc đánh giá sự hòa hợp với một đối tượng lãng mạn cụ thể thay vì dự đoán chung về đời sống tình cảm.
Levy Cheng, một doanh nhân thậm chí đã xây dựng sản phẩm mới xoay quanh việc phân tích bát tự bằng AI. Là người có kinh nghiệm tạo AI cho dịch vụ pháp lý, Cheng nhận thấy bát tự rất phù hợp để tận dụng khả năng xử lý biến phức tạp trong mô hình suy luận AI.
“Không như chiêm tinh hay tarot, bát tự không phải về sự an ủi cảm xúc. Nó là suy luận logic. Theo cách đó, AI giống tư vấn pháp lý hơn là tư vấn tâm lý”, Cheng nhận xét.
Cheng nảy ra ý tưởng cho startup Fatetell vào năm 2023 và nhận được tài trợ vào năm 2024. Nhưng phải đến năm 2025, khi DeepSeek R1 ra mắt, sản phẩm của anh mới thực sự gây chú ý.
Fatetell tích hợp nhiều mô hình AI như ChatGPT, Claude, Gemini cho các truy vấn bói toán khác nhau, và hiện nay là dùng R1 cho suy luận logic.
Khi sử dụng, khách hàng sẽ nhận về kết quả là báo cáo chi tiết về tương lai, tương tự báo cáo tính cách hay độ hòa hợp. Hiện một báo cáo đầy đủ của Fatetell có giá 39,99 USD.
Tuy nhiên, thách thức lớn với Fatetell và các công ty khác là quy định nghiêm ngặt của chính phủ Trung Quốc về dịch vụ tâm linh truyền thống. Các hoạt động như vậy đang nằm trong "vùng xám" pháp lý.
Theo Fang Tao, một nhà tạo nội dung tâm linh trên WeChat và Xiaohongshu, chiêm tinh và thần học thường xuyên bị “cấm ngầm” trên các mạng xã hội.
“Các từ khóa khác nhau có thể bị kiểm duyệt tùy thời điểm, trong khi bài đăng tương tự có thể nhận lượt yêu thích và lượt xem rất khác nhau”, Tao nói.
