Ðề: Lý Công Uẩn, đường tới thành Thăng Long: Tìm đâu hồn Việt?
bài này tập trung vào chuyên môn nè, chứ ko nói cảm tính tào lao hay chửi bới lèm bèm kiểu Chí Mèo nha:
http://lichsuvn.info/forum/showpost.php?p=284341&postcount=2
Trước hết, bối cảnh của phim Lý Công Uẩn, Đường Tới Thành Thăng Long là vào cuối Lê - đầu Lý, xung quanh 3 triều Lê Đại Hành - Lê Ngọa Triều - Lý Thái Tổ.
Nếu tính từ khi Ngô Quyền đánh bại Nam Hán và lên ngôi mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ cho đất nước, chính thức thoát khỏi 1000 năm Bắc thuộc từ năm 938 đến năm 1009 của thời kỳ mạt vận của triều Tiền Lê, bối cảnh phim, thì
vừa tròn 71 năm.
Như vậy là quá rõ, Việt Nam chỉ có 71 năm độc lập sau 1000 năm Bắc thuộc, trong thời gian 71 năm độc lập này thì trong nước chiến tranh triền miên mà tiêu biểu là 3 cuộc chiến quy mô lớn:
1. Nội chiến 12 sứ quân kéo dài 24 năm (944-968) và kết thúc khi Đinh Bộ Lĩnh thống nhất lãnh thổ, lập ra nước Đại Cồ Việt.
2. Kháng chiến chống quân xâm lược Tống năm 981 do Lê Đại Hành lãnh đạo, kết thúc bằng cuộc thủy chiến Bạch Đằng lần 2 trong Việt sử.
3. Chiến tranh Việt - Chiêm năm 982 do Lê Đại Hành thân chinh chỉ huy.
Ngoài 3 cuộc chiến tiêu biểu trên thì thời Tiền Lê giặc giã rất nhiều, ngoài những giặc nhỏ có thể sai tướng đánh dẹp thì có những giặc lớn mà chính hoàng đế phải thân chinh đi bình định: Đánh châu Hoan, châu Ái, đánh Hà Động, đánh tộc Cử Long v.v. Lê Long Đĩnh tiêu diệt các anh em tranh ngôi, sau khi làm vua cũng thân chinh đi đánh châu Đô Lương, châu Vị Long, châu Hoan, châu Thiên Liêu, châu Hoan Đường, châu Thạch Hà v.v.
Như vậy chỉ với 71 năm thoát ly Trung Quốc mà lại không có bao nhiêu năm hòa bình, thì lấy đâu ra thời gian để củng cố và định hình văn hóa riêng, bản sắc riêng, trang phục riêng trong thời gian này? Huống chi năm 1006 khi Lê Long Đĩnh lên thì đã sửa đổi triều phục rập khuôn triều Tống.
Đại Việt sử ký toàn thư (bản kỷ) chép rằng:
Trích:
Năm Ứng Thiên thứ 11 đời vua Lê Hoàn (tức năm 1004), Lê Hoàn đã có ý phong Lê Long Đĩnh làm thế tử, nhưng vì triều thần có ý kiến, nên chỉ phong Lê Long Đĩnh làm đại vương và để trưởng nam là Lê Long Việt làm thái tử. Sau khi Lê Long Việt qua đời năm 1006, Lê Long Đĩnh lên làm vua, xưng là Đại Thắng Minh Quang Hiếu Hoàng đế.
Lê Long Đĩnh truy đặt tên thuỵ vua Long Việt là Trung Tông hoàng đế; truy tôn mẹ là Hưng Quốc Quảng Thánh Hoàng Thái Hậu; lập bốn hoàng hậu; phong con trưởng là Sạ làm Khai Phong Vương, con nuôi là Thiệu Lý làm Sở Vương, cho ở bên tả; Thiệu Huân làm Hán Vương, cho ở bên hữu. Sửa đổi quan chế và triều phục của các quan văn võ và tăng đạo, theo đúng như nhà Tống.
Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí viết:
Trích:
Lê Ngọa Triều, năm Ứng Thiên thứ 13 [1006] đổi phẩm phục của các quan văn võ, đều theo như lối nhà Tống.
Tuy nhiên, dù trang phục Việt thời đó là mô phỏng Trung Hoa và về cơ bản là giống với họ,
nhưng vẫn có một số chi tiết khác biệt, nhất là sau khi Lý Công Uẩn lên ngôi thành Thuận Thiên Hoàng Đế.
Và những chi tiết khác biệt đó được thể hiện khá đầy đủ trong phim Lý Công Uẩn - Đường Tới Thành Thăng Long... Mời các bạn tham khảo những hình ảnh sau đây, đây là những hình ảnh có những
chi tiết khác Trung Quốc và những hình ảnh tuy
giống Trung Quốc, nhưng đúng với lịch sử, và có hình cổ để chứng minh. (Nếu chưa tìm được hình chứng minh thì tạm thời chưa post lên)
Tóc để chỏm, áo tứ thân, tóc búi, áo cổ tròn:
Lính áo vải, mũ Tứ Phương Bình Đính có từ thời Đinh và được dùng ít nhất là đến thời hậu Lê (mũ chỏm, bằng, bốn bên hình vuông, làm bằng da, bốn cạnh khít, trên hẹp dưới rộng, theo Đại Việt Sử Ký toàn thư và Lịch Sử Quân Sự Việt Nam), các tướng lĩnh đội mũ Đâu Mâu, giáp phục khác với triều Tống, loại giáp miếng này là loại giáp thống trị ở châu Á từ Mông Cổ cho đến TQ, Nhật Bản nên khả năng là VN cũng dùng loại này. Đây là loại giáp tấm có thêm hộ tâm thường thấy các hộ pháp mặc trong các đình, chùa: (nguồn: lichsuvn)
Đây mới là giáp Tống:
Bộ giáp trong phim thật ra là mô phỏng pho tượng cổ thời Lý trong chùa Long Đọi và chùa Phật Tích: (chỉ thiếu Tua và Nhạc)
Theo nhiều nhà sử học thì đây cũng là trang phục nhà Đường, như vậy các tượng cổ này phù hợp với một câu trong bài thơ Đáp Bắc Nhân Vấn An Nam Phong Tục của Hồ Quý Ly sau này là: "Y quan Đường chế độ / Lễ nhạc Hán quân thần". Bài thơ này cho thấy, về mặt cơ bản, trang phục mũ áo quan lại thời Lý - Trần giống như thời nhà Đường của Trung Quốc. Có người cho rằng câu này của Hồ Quý Ly chỉ có tính ước lệ và ý muốn so An Nam với Trung Quốc, nhưng những bức tượng cổ từ thời Lý lại hợp với câu nói của Hồ Quý Ly. Hư thực ra sao, tôi cũng không rõ. Nhưng chỉ biết là phim Lý Công Uẩn, Đường Tới Thành Thăng Long đã mô phỏng bộ giáp từ pho tượng cổ thời Lý.
Nguyên văn bài thơ của Hồ Quý Ly:
http://blogdonga.blogspot.com/2008/0...ho-quy-ly.html
Áo với hình thêu "rồng thời Lý" (dài ngoằn ngoèo như rắn với nhiều uốn khúc như sóng lượn, khác với rồng Trung Hoa) :
Vương phục của hoàng đế trong phim gần giống với các tượng cổ trong những đền thờ ở Việt Nam:
Lưu ý: Các nghệ nhân đã tham khảo rất kỹ các sử gia trước khi đúc tượng, nhất là tượng lớn ở Hà Nội, vốn do nhà nước xây. Chúng ta có thể thấy ngoài họa tiết rồng Lý là khác Trung Quốc ra, ngoài ra đa phần là giống.
Áo cung nhân, mũ hoàng hậu, gần giống mũ hoàng hậu thời Trần, cũng có trên tạo hình của nhân vật Trần Thị Dung trong phim Trần Thủ Độ:
(Ngoài lề: Nhìn tạo hình và mũ của Trần Thủ Độ cũng hơi giống Triển Chiêu trong Bao Thanh Thiên, sao không thấy ai chửi phim này?
)
Hoa văn trên rèm phía sau là lấy từ bình gốm cổ thời Trần, hãy đối chiếu và so sánh coi nó giống không:
Tang phục trong cảnh Dương Ngọc Vân (Dương Vân Nga) khóc để tang Đinh Tiên Hoàng:
Một số người cho rằng theo tục dân gian thì phải cắt tóc khi để tang, và phim đã sai, nhưng theo luật phong kiến thời xưa thì phải để tóc dài, còn búi tóc lại là đương nhiên, nhưng không được cắt tóc:
Trích:
"Dân gian trăm họ phải để tóc dài, mặc áo xô trắng 100 ngày. Các quan để tóc dài, mặc áo xô trắng 3 năm."
Hóa ra phim làm đúng. Nguồn:
http://www.binhthuan.gov.vn/khtt/van...0001/tptlt.htm
Mũ của quan văn, không thấy trên các phim Trung Quốc:
Hình mô phỏng trống đồng và cánh chim công:
Rồng thời Lý, mũ hoàng hậu:
Không rõ loại giáp, nhưng không giống phim Trung Quốc:
Phác họa kinh thành Thăng Long bằng 3D. Thấp hơn kiến trúc Trung Hoa một chút nhưng cũng na ná như một số địa điểm, khu vực trong phim trường Hoành Điếm, quan trọng là quá trình quay phim và làm hậu kỳ phải làm khéo hơn một chút, tránh những hình ảnh quá đồ sộ. Những hình ảnh kiến trúc đồ sộ bị cho là "giống Trung Quốc" trong các hình ảnh đều là các
thành viên đoàn phim tự chụp, không phải là hình trên màn ảnh, screenshots, nên có những cảnh đồ sộ trong các bức ảnh chụp cá nhân của họ là đương nhiên.
Ngoài ra: Trong trailer có đoạn cờ bay phấp phới, cờ vẽ các chòm sao là đúng theo các tài liệu của các sử gia nhà Nguyên ghi nhận về thời Trần. Và đó rõ ràng không phải là cờ phong kiến Trung Quốc. Nguồn: lsvn
Tham khảo chủ yếu từ:
Yevon – lichsuvn.info
wiwi – lichsuvn.info
Phần tử dân tộc cực hữu – lichsuvn.info
daothoat – lichsuvn.info (trong topic Khát Vọng Thăng Long)
Kohaku - dienanh.net (mạn phép dùng 1 tấm hình từ trang photobucket của bạn)
Một số tài liệu được đăng và dịch của lichsuvn.info
Tạp chí Dòng Thời Gian – lichsuvn.info
Blog Đông A
Wikipedia English - Tiếng Việt
Google, những bài viết về phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long, những bài phỏng vấn ông Trịnh Văn Sơn, giáo sư tiến sĩ Đoàn Thị Tình, những bài của Gs. Lê Văn Lan, các tài liệu vòng quanh Internet về lịch sử thời Tiền Lê – Lý - Trần v.v.
