)
Quay gần nhà mình đó bạn, đoàn phim thuê căn nhà trên chung cư cũ dưới cầu Chà và quận 5, đối diện chung cư có cái công viên nhỏ người ta dựng lên nguyên căn chung cư bằng ván ép hoành tráng lắm để quay nguyên căn chung cư, năm đó mình học lớp 12 ngày nào đi học về cũng chạy ngang hóng Lương Triều Vỹ
và lần đầu tiên thấy LTV ngoài đời haha mới đó 20 năm (
Một điều thú vị mà có thể nhiều người chưa biết, đó là gần như phim nào cũng có mặt Trần Nữ Yên Khê. Cô ấy chính là vợ của Đạo diễn Trần Anh Hùng. Yên Khê có một khuôn mặt khá lạ, khá đặc biệt, có nét gì đó nửa truyền thống, nửa hiện đại ; nửa Tây mà cũng nửa Ta. Đó là ấn tượng đầu tiên khi gặp Yên Khê, cô diễn viên người Pháp gốc Việt khá quen thuộc với khán giả Việt Nam qua 3 bộ phim đã dành được nhiều giải thưởng của đạo diễn kiêm dức lang quân Trần Anh Hùng : Mùi đu đủ xanh (1993), Xích lô (1995), Mùa hè chiều thẳng đứng (2001).
Còn vài bộ phim của Đạo Diễn Trần Anh Hùng. Mình xin gửi lên đây luôn cho những ai chưa xem nhé! Các phim đều là Việt NgữNăm 18 tuổi, khi còn là một cô nữ sinh trường Đại học Kiến trúc và thiết kế Camondo, Trần Nữ Yên Khê đã đoạt danh hiệu Hoa hậu áo dài trong một cuộc thi sắc đẹp của cộng đồng người Việt tại Pháp. Rồi duyên phận đưa đẩy Trần Nữ Yên Khê và Trần Anh Hùnh đến với nhau khi Trần Anh Hùng đang học năm cuối, muốn tìm một nữ nhân vật chính cho bộ phim tốt nghiệp của mình.
Năm 3 tuổi, Yên Khê đã mồ côi cha, cô đã theo mẹ và chị cùng với người bố dượng – một nhà báo người Pháp – dời Đà Nẵng sang Pháp định cư. Vô hình chung, đó cũng là điểm trùng lắm và là điểm đồng cảm giữa Yên Khê và các nhân vật của cô, bởi vì họ cũng đều là những cô bé mồ côi cha. Có lẽ đó là một sự chia sẻ mà Trần Anh Hùng muốn dành cho chị. Khi Trần Anh Hùng viết kịch bản, đã có một Yên Khê ngoài đời thấm vào Hùng. Như trong bộ phim Mùa hè chiều thẳng đứng nhiều đoạn thoại giữa Hải và Liên không khác gì những đối thoại ngoài đời của Hùng và Khê. Đó là một trong những bí quyết tạo nên sự hấp dẫn cho bộ phim của Trần Anh Hùng.
"Ánh sáng ban mai tràn vào nhà qua những ô cửa kính, đánh thức cô thanh nữ và cô đã tỉnh dậy trong những điệu bộ thật dễ thương…." Đó là những cảnh được lặp lại rất ấn tượng của Yên Khê trong Mùa hè chiều thẳng đứng, là những bức ảnh quan trọng của phim, nó hầu như không có đoạn thoại nhưng nhất thiết phải đầy ắp không khí. Không khí của những người biết thở và không quên rằng mình đang thở. Để diễn đạt được điều đó Yên Khê đã chọn lối diễn bằng hình thể, nhưng bí quyết là học một con mèo, cái cách nó làm nũng khi tỉnh dậy….
Bên cạnh điện ảnh Yên Khê còn một niềm đam mê khác. Yên Khê đã tham gia thiết kế mỹ thuật cho phim Xích Lô và Mùi đu đủ xanh. Một năm sau khi ra trường, công việc chính của Yên Khê đã từng là vẽ.
Hiện nay, với tuổi 40, Yên Khê đã là mẹ của một bé trai 5 tuổi và một bé gái 14 tháng. Tên của hai đứa con đều do chị đặt. Con trai là Cao Phi: mạnh mẽ và bay cao; con gái là Lãng Khê: mềm mại và sáng trong như nước. Yên Khê nói chị thích nước vì chị đứng mệnh Thủy. Và nước theo chị luôn là tượng trưng cho sự mềm mại và mạnh mẽ….
"Mùi đu đủ xanh" không chỉ mang những ý nghĩa cụ thể mà chính những điều nó khơi gợi để khán giả tự suy tưởng lại khiến dư vị của bộ phim thêm sâu sắc. Dư vị đó có lẽ cũng như "mùi đu đủ xanh" - thứ mùi bình dị mà đặc biệt, khó quên...Trong số những đạo diễn Việt kiều, Trần Anh Hùng là người đáng chú ý và có phong cách ấn tượng nhất. Ngay từ khi khởi đầu sự nghiệp điện ảnh với bộ phim Mùi đu đủ xanh, anh đã khẳng định tài năng của mình bằng giải Camera D’or tại Liên hoan phim Cannes năm 1993. Mùi đu đủ xanh cũng là bộ phim thể hiện rõ phong cách đặc trưng của đạo diễn Trần Anh Hùng.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
The Scent of Green Papaya (1993)
Mùi Đu Đủ Xanh
Phong cách luôn là điều mà bất cứ đạo diễn chân chính nào cũng cần và muốn tạo được trong những tác phẩm của mình. Nhưng để tạo nên một phong cách riêng lại là điều không hề đơn giản, bởi phong cách không chỉ thể hiện qua vài ba yếu tố, “mảng miếng” đạo diễn phô bày trình diễn mà phải biểu lộ ở mọi thành phần trong sự kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa và thống nhất. Chính vì thế, có thể khẳng định rằng chỉ những đạo diễn có tài mới có khả năng tạo nên được phong cách. Với Mùi đu đủ xanh, Trần Anh Hùng đã khẳng định mình là một đạo diễn tài năng, đầy triển vọng.
Xem Mùi đu đủ xanh, có thể nhận thấy phong cách Trần Anh Hùng xuyên suốt bộ phim, biểu hiện rõ nét qua tiết tấu đều chậm rãi (monotone). Tiết tấu này được tạo nên bởi hầu hết yếu tố trong chỉnh thể tác phẩm.
Yếu tố đầu tiên dễ nhận thấy là sự di chuyển chậm rãi của các nhân vật trong phim. Hầu hết nhân vật thường đi lại, cử động... một cách từ tốn, nhẹ nhàng. Hầu như không hoặc ít có những hành động mạnh, gấp gáp, di chuyển nhanh. Lời thoại của nhân vật cũng rất ít, được nói chậm. Giữa những đoạn đối thoại của các nhân vật thường có một khoảng im lặng hoặc chỉ có một nhân vật nói còn nhân vật kia không đáp lời. Chính những điều đó đã tác động trực tiếp đến cảm nhận của khán giả về tiết tấu chậm rãi của phim.
Một yếu tố nữa cũng có vai trò rất quan trọng làm nên tiết tấu monotone - đó là quay phim. Kết hợp với chuyển động từ từ của nhân vật, máy quay cũng thường di chuyển chậm theo chiều tiến của nhân vật - thường theo chiều ngang. Cách quay ấy rất phù hợp với diễn xuất từ tốn, nhẹ nhàng của diễn viên cũng như với không khí chung của bộ phim. Đạo diễn Trần Anh Hùng đã thể hiện những quan sát tinh tế của mình qua những khuôn hình cận và đặc tả được sử dụng rất nhiều trong phim. Đó như những cái nhìn ghi nhận tỉ mỉ về thiên nhiên, vì thế máy quay thường đứng yên tạo nên những cảnh tĩnh khá lâu. Những cảnh khá dài ấy (khoảng từ vài chục giây trở lên) lại thường được đặt nối tiếp với nhau, làm cho hiệu quả tiết tấu chậm càng rõ hơn.
Nếu như diễn xuất và quay phim là những yếu tố có thể nhận thấy ngay qua hình ảnh thì kịch bản - cụ thể là cách triển khai các sự kiện lại phải tìm hiểu kỹ hơn mới thấy được. Trong bộ phim này, đạo diễn đã có ý đồ rất rõ ràng trong việc xử lý các tình huống, sự kiện để giữ được tiết tấu chậm nhất quán. Có thể thấy bộ phim được chia làm hai mảng khá khác biệt: một mảng là lúc cô bé Mùi còn nhỏ và mảng thứ hai là 10 năm sau, khi Mùi đã trở thành một thiếu nữ. Hai mảng này khác nhau cả về nội dung lẫn cách triển khai, kết cấu các sự kiện.
Ở mảng một, các sự kiện nối tiếp nhau không theo nguyên tắc nhân - quả, không gắn với nhau trong một đường dây liên tục chặt chẽ mà được sắp xếp một cách tự do, ngẫu hứng. Còn mảng hai lại triển khai sự kiện theo nguyên tắc kinh điển - “mối tình tay ba” nên các sự kiện được liên kết chặt hơn. Tuy có sự khác biệt như vậy nhưng cả hai mảng vẫn thống nhất trong phong cách xử lý của đạo diễn là việc ghìm các xung đột, mâu thuẫn, không thể hiện hết và đẩy chúng đến cao trào.
Ở cả hai mảng của bộ phim đều có những sự kiện gây kịch tính như tình huống bà chủ nhà bị ông chống lấy hết tiền bạc rồi bỏ đi hay cả sự việc ông chủ trở về bất ngờ trong mảng một, hay mâu thuẫn mối tình tay ba ở mảng hai đều không được đẩy lên để tạo sự căng thẳng mà lại bị ghìm xuống, xử lý một cách “nhẹ nhàng”. Thêm vào đó, tác giả không trình bày sự phát triển mà chỉ bộc lộ tính cách nhân vật. Điều đó làm người xem có cảm giác nhân vật trong phim hơi đơn giản, ít có sự thay đổi và không sắc nét. Những điều đó chắc hẳn hoàn toàn nằm trong ý đồ nghệ thuật của đạo diễn nhằm duy trì tiết tấu monotone từ đầu đến cuối phim.
Tuy vậy, phong cách sẽ chỉ còn là sự phô diễn tay nghề của một đạo diễn nếu nó tách rời những giá trị, ý nghĩa, nghĩ suy mà người nghệ sĩ muốn gửi gắm đến khán giả. Trong phim Mùi đu đủ xanh, Trần Anh Hùng thông qua những cách thể hiện riêng đã bày tỏ những cảm nhận của bản thân cũng như gợi cho người xem nhiều suy tưởng về cuộc sống, con người Việt Nam. Qua những nhân vật trong phim, ta nhận ra những nét đặc trưng rất Việt: đó là thân phận nhẫn nại, cam chịu, hy sinh của người phụ nữ. Chính tiết tấu chậm thể hiện ở chuyển động của cả nhân vật và máy quay, lời thoại... đã góp phần xây dựng nên tính cách thầm lặng, nhẫn nhịn của những nhân vật như Mùi, bà chủ nhà, bà mẹ chồng... Ngoài ra, việc ghìm xung đột kịch tính ở các tình huống mâu thuẫn càng làm nổi bật hơn sự cam chịu, chấp nhận số phận của các nhân vật ấy. Tính cách nhân vật không thể hiện sự phát triển, thay đổi nên tạo ấn tượng về sự nhịn nhục trước số phận an bài.
Bên cạnh cảm nhận về thân phận con người, đạo diễn còn dẫn dắt người xem đến với những cảm nhận tinh tế về thiên nhiên. Qua những khuôn hình cận - đặc tả, nhà làm phim đã chỉ cho ta những vẻ đẹp thú vị ở những con vật, sự vật rất bình thường, bé nhỏ. Qua đó, người xem khám phá ra vẻ đẹp trong sáng, thuần khiết của tâm hồn con người Việt Nam: biết yêu và trân trọng những điều kỳ diệu của thiên nhiên. Khán giả yêu mến tâm hồn ấy qua hình ảnh cô bé Mùi ngây thơ, dường như cô bé luôn ngạc nhiên trước mọi thứ diễn ra quanh mình. Hình ảnh Mùi tròn xoe mắt nhìn những giọt nhựa đu đủ trắng như sữa nhỏ xuống tán lá xanh, hay cô bé thích thú ngắm nhìn những cái hạt xinh xắn trong trái xanh là những khuôn hình giàu sức biểu cảm và gợi lên sự trong sáng, thuần khiết.
Mùi đu đủ xanh không chỉ mang những ý nghĩa cụ thể mà chính những điều nó khơi gợi để khán giả tự suy tưởng lại khiến dư vị của bộ phim thêm sâu sắc. Dư vị đó có lẽ cũng như "mùi đu đủ xanh" - thứ mùi bình dị mà đặc biệt, khó quên.
Mùi đu đủ xanh đã trở thành cột mốc đáng nhớ trong sự nghiệp điện ảnh của Trần Anh Hùng. Bộ phim đã đánh dấu phong cách mà đạo diễn Việt Kiều tài năng này bước đầu hình thành và tiếp tục phát triển ở những tác phẩm sau này như Xích lô, Mùa hè chiều thẳng đứng, I Come With The Rain và sắp tới là Rừng Nauy.
-------------------------------------------------------------------Thật khó để viết về phim Rừng Nauy mà không so sánh với cuốn sách gốc cùng tên của Murakami Haruki – một tác phẩm không chỉ là cuốn sách cuộc đời của hàng chục triệu người Nhật mà còn chia sẻ với trái tim thương tổn của rất nhiều người trẻ tuổi trên khắp thế giới. Sau khi ra mắt ở Venice, rất nhiều nhà phê bình đã khen ngợi bộ phim này, nhưng đồng thời cũng có những người so sánh bộ phim với cuốn sách và coi rằng đây là một sự thất bại. Vậy Rừng Nauy của Trần Anh Hùng có thực sự là nỗi thất vọng so với cuốn sách? Câu trả lời chắc chắn là không.
Norwegian Wood (2010)
Rừng Na Uy
Trong một lần trả lời phỏng vấn, Trần Anh Hùng chia sẻ rằng Murakami đã để lại một lời nhắn cho anh trên kịch bản: ““Hãy cứ làm bộ phim như anh tưởng tượng. Việc anh phải thực hiện là tạo ra một bộ phim đẹp nhất có thể.” Và đây là điều mà Trần Anh Hùng đã thực sự làm được, cùng với các đồng nghiệp của mình, anh đã tạo ra một bộ phim Rừng Nauy với nỗi buồn và cái đẹp – một bộ phim vẫn thể hiện được ý tưởng của cuốn sách, mà vẫn rất đặc trưng cho phong cách của anh.
Bộ phim giữ lại câu chuyện như trong tác phẩm văn học: Sau cái chết của người bạn thân, Toru rời khỏi quê nhà lên Tokyo, nơi anh gặp lại và đem lòng yêu đơn phương Naoko – người yêu của cậu bạn đã qua đời. Sau một đêm đón nhận Toru, Naoko đột ngột bỏ đi không một lời giải thích. Giữa lúc chìm ngập trong hàng ngàn câu hỏi, Toru gặp được Midori – cô gái tràn đầy sức sống, lòng lạc quan và khao khát. Cuộc sống của Toru từ đó chia thành hai nửa, một bên là Naoko chia sẻ cùng anh nỗi đau của tâm hồn, một bên là Midori với tình yêu sống động. Tuy nhiên, thế giới thực sự của Toru vẫn là sự chênh vênh của tuổi trẻ, với nỗi băn khoăn đi tìm lời đáp cho câu hỏi, “tôi đang ở đâu”?
Dù nằm trong tầm ngắm của nhiều đạo diễn, nhưng dễ thấy rằng Rừng Nauy không phải là một tác phẩm văn học dễ dựng thành phim bởi yếu tố tâm lý đậm đặc, và sự xuất hiện liên tục của các bức thư. Việc phải viện tới lời kể chuyện trong phim gần như là một điều hiển nhiên bởi không dễ dàng gì (nếu không nói là bất khả) để miêu tả “chút khí vón lại” trong tâm tưởng Toru sau khi Kizuki chết, hay cảm giác về “nghi lễ hàn gắn tâm hồn bị tổn thương” của anh trong những lần đi dạo cùng Naoko… Tuy nhiên, Trần Anh Hùng đã biến điều này thành điểm mạnh của mình, bởi vì anh kết hợp những lời kể bằng cùng những cảnh quay ngắn, nối tiếp trong một cách chuyển động máy quay tạo cảm giác mượt mà như một dòng chảy; bản thân những hình ảnh ấy lột tả được phần nào đó tâm lý nhân vật. Ở điểm này, Rừng Nauy cho thấy sự nhất quán xuyên suốt trong cách kể chuyện qua nhiều phim của Trần Anh Hùng, đồng thời cũng gợi nhắc lại về phong cách làm phim tương tự trong bộ phim chuyển thể từ truyện của Murakami trước đây: Toni Tanitaki. Có lẽ các đạo diễn, bằng một cách nào đó, đều đi đến một quyết định chung trong việc sử dụng hình ảnh để miêu tả tâm lý nhân vật “kiểu Murakami”.
Ngoài ra, để miêu tả được tâm lý nhân vật sâu sắc hơn, Trần Anh Hùng còn chủ ý nhấn mạnh vào tính tương phản giữa cá nhân Toru và cuộc sống xung quanh anh. Trong khi Murakami chỉ miêu tả về đời sống nổi loạn của sinh viên trong bối cảnh chính trị biến động rất ngắn gọn và đôi chút mơ hồ, thì Trần Anh Hùng dành hẳn một cảnh quay dài để nói về điều này. Trong phim, Toru đã bước đi giữa hàng trăm sinh viên khác đang hô hào, vác gậy gộc hăm hở, ào ào đổ về từ tất cả các ngả đường, nhưng anh vẫn lẳng lặng bước đi với khuôn mặt buồn không đổi khác, vừa thờ ơ vừa lẩn tránh. Khuôn mặt ấy vẫn giữ nguyên khi những sinh viên khác chạy thẳng vào lớp bi kịch Hy Lạp của anh để đòi giáo sư cho phép thảo luận chính trị. Sự im lặng của anh biến anh thành người khác biệt trong cô độc. Có lẽ đây là cách để mô tả nỗi cô đơn của riêng điện ảnh, điều mà muốn miêu tả hết, nhà văn hẳn sẽ phải tốn thời gian viết lách hơn nhiều.
Và cũng nằm trong nỗ lực miêu tả lại được những nhân vật “kiểu Murakami” này, bộ phim đã tập hợp được những diễn viên trẻ tài năng của Nhật Bản trong đó nổi bật nhất là Rinko Kikuchi và Kenichi Matsuyama. Rinko Kikuchi không làm người xem thất vọng với khả năng lột tả lại được một Naoko đầy đau đớn, bế tắc mà vẫn dịu dàng xinh đẹp. Chẳng có gì ngạc nhiên khi cô là diễn viên nữ được quay đặc tả nhiều nhất bởi khả năng thể hiện cảm xúc của cô khiến cho khán giả không thể không day dứt cùng nhân vật. Toru, nhân vật trung tâm của bộ phim cũng được thể hiện xuất sắc qua diễn xuất của Kenichi Matsuyama. Anh đã để cho người xem thấy được hình ảnh của một thanh niên thập kỷ sáu mươi, với ánh mắt hoang mang, với sự mất mát của tâm hồn, nỗi cô đơn cá nhân giữa những sinh viên quá khích xung quanh mình, và nỗi đau đớn bật lên thành tiếng gào khi mất đi người mình yêu dấu. Ngoài ra, cá nhân người viết bài này rất ấn tượng với diễn xuất của Eriko Hatsune trong vai Hatsumi. Dù trong phim nhân vật này chỉ xuất hiện rất ít, nhưng cô đã thực sự tỏa sáng trong những cảnh quay dành cho riêng mình với phong thái lịch thiệp, nhã nhặn, khuôn mặt và ánh mắt toát lên nỗi đau khổ và hạnh phúc đan lồng. Tuy vậy, có thể nhân vật Midori do nữ diễn viên trẻ Kiko Mizuhara đảm nhận sẽ không thực sự làm người hâm mộ cuốn sách của Murakami Haruki thỏa lòng. Mizuhara đã diễn tả được vẻ đẹp tươi trẻ, trái tim lưu giữ tình yêu trong sáng, thậm chí vẫn dùng ngôn ngữ đối thoại y hệt như tác phẩm văn học, nhưng cô vẫn là Midori của Trần Anh Hùng, với phong cách diễn xuất kìm nén có thể sẽ gợi cho bạn về các nhân vật nữ chính trong những bộ phim khác của anh hơn là nhân vật đầy sôi nổi của Murakami.
Dưới sự đạo diễn của Trần Anh Hùng, Rừng Nauy còn là một bộ phim đẹp. Thời gian trong bộ phim của anh kéo dài từ mùa xuân, qua mùa hè, tới mùa đông. Mùa xuân đến khi Naoko vẫn còn bên anh, và rồi mùa hè mang theo Midori, cho dù tất cả lại kết thúc trong mùa đông lạnh giá. Dù là ở mùa nào, thiên nhiên Nhật Bản trong Rừng Nauy vẫn hiện lên với vẻ thanh khiết, gợi cảm, kể cả khi bối cảnh được lựa chọn là những bờ biển hoang vắng, chỉ có đá và nước. Những cảnh quay đan cài về cánh đồng bát ngát, những ngọn cỏ run rẩy, tuyết trắng vừa tạo ấn tượng hình ảnh đẹp và trữ tình cho phim, vừa góp phần thể hiện cho những thế giới tinh thần của nhân vật. Bên cạnh đó, khi xem phim, khán giả còn có cơ hội chiêm ngưỡng những trang phục lịch thiệp, trang nhã vừa đặc trưng cho thập kỷ 60 của Nhật Bản, vừa vẫn rất hiện đại đủ để mang lại cho người xem cảm giác câu chuyện ấy như đang xảy ra đâu đây.
Với tất cả những nỗ lực vừa để bảo toàn, vừa để biến đổi khỏi tiểu thuyết gốc, Rừng Nauy của Trần Anh Hùng thực sự là một bộ phim đáng xem. Tuy nhiên, sau tất cả, bạn sẽ nhận ra rằng tác phẩm điện ảnh này, dường như cũng có một phần tính chất của tác phẩm văn học, nó rất hợp để bạn thưởng thức khi chỉ có một mình. Và rất có thể, khi nghe Naoko nói: “Con người ta chỉ nên quay đi quay lại giữa 18 và 19 tuổi… như thế mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn” hay khi bài hát Norwegian wood cất lên, bạn chợt nhận ra rằng mắt mình đã nhòa lệ, không phải vì Toru, Naoko, Reiko hay Hatsumi mà vì tâm hồn của chính bạn.
link nguồn
------------------------------------------------------------------
Vertical Ray of the Sun (2000)
Mùa Hè Chiều Thẳng Đứng
Mùa hè chiều thẳng đứng – màu sắc và hình thể: Bước qua nét bạo lực nhuốm máu của Xích lô, Trần Anh Hùng quay lại câu chuyện gia đình để xây dựng nội dung Mùa hè chiều thẳng đứng. Một câu chuyện không có chuyện xảy ra trong gia đình trung lưu ở Hà Nội, với vẻ thanh bình bề ngoài nhưng lại dung chứa khoảng xoáy sôi động bậc nhất trong thời gian đời người: tuổi trẻ, tình ái và sự suy tư. Vẻ thanh bình gắn với cuộc sống nhàn nhạt của bốn chị em: Sương, Khanh, Hải và Liên. Họ gắn tất cả lo toan, bận tâm của mình vào những công việc lặt vặt thường ngày: nấu cơm, bán café, tán chuyện. Trong khi đó, khoảng xoáy, những biến động lại gắn với tình yêu và sự suy tư. Chồng Sương là họa sĩ, chồng Khanh là nhà văn. Cả hai thích suy tư và đối thoại, biến căn nhà thành một salon văn nghệ.
Những cung bậc tình yêu được nhấn vào nét trầm bổng, sôi động hay lặng ngắt của chuyện ngoại tình. Sương ngoại tình, đắm say với một thương nhân Sài Gòn. Quốc, chồng Sương theo đuổi một phụ nữ vùng biển. Kiên, chồng Khanh, trong một lần đi công tác cũng bộc lộ những ham muốn dục vọng. Những con người này, đặc biệt là Sương và Quốc đã không chịu dừng lại ở vòng tròn gia đình, tìm đến một tình cảm khác như tìm sự giải thoát.
Cả gia đình trung lưu đó bắt đầu mỗi ngày mới bằng nhịp điệu chậm rãi lan tỏa từ căn phòng của hai anh em Hải, Liên. Thực ra, toàn bộ Mùa hè chiều thẳng đứng là một nhịp điệu chậm, nó được tích tụ từ rất lâu trong đời sống Hà thành thuở xưa. Trong đời sống hiện đại, nó không tách biệt ra, nhất là với kiểu gia đình trung lưu coi trọng sự yên ổn, ghét thay đổi. Cho nên, với Mùa hè chiều thẳng đứng, người xem có cơ hội được nhìn thấy gương mặt tinh thần của Hà Nội trang nhã, thanh lịch nhiều hoài niệm trong văn chương hay âm nhạc. Chỉ khi những khoảng xoáy bùng phát, người xem mới hiểu Hà Nội đã biến chuyển ít nhiều, mà sự biến chuyển ấy, đáng suy ngẫm thay, lại xẩy ra ngấm ngầm trong tâm thức con người. Ở đây, có thể nói, Mùa hè chiều thẳng đứng đã tạo ra cái phẩm tính “nghệ thuật là sự thật được đeo mặt nạ” (Trần Anh Hùng). Khán giả, bằng bản lĩnh và kinh nghiệm của mình phải truy đuổi tận cùng ngôn ngữ điện ảnh mà phim tạo dựng để khám phá ra mặt nạ đó.
Điểm nổi bật của phim chính là từ ngôn ngữ điện ảnh vốn là cuộc hôn phối giữa màu sắc và ánh sáng, Trần Anh Hùng đã cải biến nó, một cách hiện đại và tinh tế thành ngôn ngữ cơ thể và hội họa. Ngôn ngữ cơ thể trước hết, hiện diện trong tất cả các góc quay cận cảnh. Điều dễ nhận ra, hầu hết các góc quay ở bộ phim này đều quay cận cảnh. Nó dựng nên những chân dung sống động và chân thật về khuôn mặt, hình dáng của nhân vật. Ngay ở các đối thoại, phim cũng chỉ nắm bắt thần thái khuôn mặt, ánh mắt, đôi môi… Cảm xúc về tạo hình, vì thế, chế ngự người xem hơn là nội dung cuộc đối thoại đó.
Các nhân vật nữ biểu hiện rõ hơn ngôn ngữ cơ thể. Các nhân vật nữ đều rất đẹp. Cận cảnh làn da, đôi bàn tay, khuôn miệng của họ… tạo nên luồng cảm xúc riêng biệt và gần như thiêng liêng. Để rồi, ta hiểu rằng, đằng sau vẻ nữ tính ấy, là tính cách ham mê được ẩn giấu, là những khát khao tình ái mạnh mẽ không ngừng.
Ngôn ngữ hội họa lại phô bày bởi màu sắc và nghệ thuật sắp đặt. Màu sắc là một sáng tạo độc đáo của Mùa hè chiều thẳng đứng. Màu sắc đậm, nổi bật với các gam màu nổi bật trắng – đỏ- xanh dường như là một nhân vật hiện hữu trong phim. Màu sắc là cách mà đạo diễn đặc tả tính cách và những biến thái trong tình cảm con người. Chẳng hạn, cảnh Sương cùng người tình ân ái, màu đỏ là màu chủ đạo – ẩn dụ về những ham muốn bùng cháy. Cảnh mỗi ban mai, màu xanh nổi bật – sự thanh bình tinh khiết. Cảnh Liên gặp gỡ người yêu, màu trắng tinh khôi… Màu sắc được phối như trong một bức tranh lớn, đa diện. Thưởng thức Mùa hè chiều thẳng đứng là thưởng thức trọn vẹn cảm xúc hội họa. Đấy là cách, không phải bằng lời nói, Trần Anh Hùng muốn phác thảo nhịp điệu bất tận của tình yêu, cuộc sống và tuổi trẻ. Như một mũi tên rời khỏi vùng ánh sáng, mỗi sắc màu được ghim vào tâm trí người xem, thúc giục ở họ năng lực khám phá bản thân và đời sống xung quanh..
Nghệ thuật sắp đặt chi phối cách thức dựng cảnh. Mỗi cảnh đều được đạo diễn chăm chú bài trí đồ vật, đạo cụ… để có những khung hình ấn tượng. Căn phòng của anh em Hải, Liên được treo rất nhiều tranh; khu vườn gia đình được sắp đặt rất nhiều vật dụng có màu sắc tương phản. Ngay cả cảnh cơn mưa, đạo diễn còn để nhân vật mặc áo mưa đẫm màu sắc như một điểm nhấn sinh động của sức sống mùa hạ. Nghệ thuật sắp đặt cũng chi phối cả cách diễn của diễn viên. Cảnh ba chị em chụm đầu vào nhau, cảnh từng khuôn mặt đàn ông thoáng xuất hiện với cặp kính đen bí ẩn trong quán café; khuôn mặt người phụ nữ nhòe nhoẹt sắc tối sắc đỏ trong khách sạn khi Kiên đến… đều lưu dấu sự gia công sắp đặt, tạo đường nét, gợi không gian, nhắc nhở những ấn tượng thị giác trước tiên. Điều đó, với điện ảnh truyền thống duy lí, tôn trọng nội dung câu chuyện, sẽ không bao giờ có. Phong cách đương đại của Trần Anh Hùng là vậy.
Nếu ở Xích lô, hiện thực im lặng là một ám ảnh thì ở Mùa hè chiều thẳng đứng, đam mê dục vọng, đam mê cô đơn, nỗi buồn… có sức nặng của tảng đá khổng lồ vô hình đè nặng lên mỗi người. Quốc, người họa sĩ từng vẽ bao khuôn mặt người lại muốn tìm về thiên nhiên, thoát khỏi bụi bặm thị thành. Kiên đi tìm chi tiết về đời tư bố mẹ vợ để hoàn thiện cuốn tiểu thuyết, thực ra là đi tìm chính mình, tìm cái bản thể còn bị phong kín. Cả Quốc và Kiên, trong nghệ thuật chỉ là con người suy tưởng. Họ phải đụng độ với cảm giác lưng chừng nhàn nhạt nơi gia đình, mà điều này, với người nghệ sĩ sẽ là tai họa. Phim mở đầu bằng ngày giỗ mẹ, kết thúc bằng sự không phân biệt được của anh em Hải, Liên về ngày sinh hay ngày giỗ người đã khuất. Con người thực sự bí ẩn và như một mặt nạ, luôn che giấu sự thật. Rất ẩn ý, đạo diễn để trong căn phòng của Hải, Liên một bức tranh trừu tượng với câu hỏi “chúng ta là gì ?”. Có lẽ, đó là cách mà bộ phim sẽ đi tới chiều sâu thức tỉnh khi diễn đạt tất cả sự thật về con người. Sống, ngay cả khi nắm bắt được toàn bộ khuôn mặt của nó, con người vẫn không nguôi cần thức tỉnh.
[*] Thông tin về phim: Kịch bản và đạo diễn: Trần Anh Hùng; Diễn viên: Nguyễn Như Quỳnh, Lê Khanh, Trần Nữ Yên Khê,Ngô Quang Hải, Trần Mạnh Cường… Âm nhạc: Tôn Thất Tiết.
----------------------------------------------------------------------
I Come With the Rain (2008)
Và Anh Đến Trong Cơn Mưa
Phim này có sự góp mặt của diễn viên gạo cội hàng đầu của hàn Quốc là Lee Byung Hun và khá nhiều cảnh nóng của Trần Nữ Yên Khê. Tuy nhiên mình không thích phim này lắm nhưng vẫn post lên đây cho những ai chưa xem. Và các bạn cẩn thận nhé, vì nó cũng khá kinh dị đấy!
Tên phim: Và Anh Đến Trong Cơn Mưa
Đạo diễn: Trần Anh Hùng
Diễn viên: Josh Hartnett, Lee Byung Hun, Takyua Kimura, Trần Nữ Yên Khê
Nhà sản xuất: Central Films, Lumière International, TF1 International
Thời lượng: 114 phút
Năm sản xuất: 2008
Bộ phim kết hợp hai thể loại hình sự và kinh dị. Viên cựu cảnh sát Los Angeles, Kline (Josh Hartnett) bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề bởi những tội ác của tên sát nhân bệnh hoạn, phải bỏ nhiệm sở và trở thành một thám tử tư. Anh được thuê sang Philippines tìm Shitao (Kimura đóng) - con trai một tỉ phú đầy quyền lực bất ngờ mất tích. Kline lần theo dấu vết tới Hong Kong và gặp lại người đồng nghiệp cũ (Dư Văn Lạc) và cặp gangster Su Dongpo (Lee Byung Hun) cùng người tình (Trần Nữ Yên Khê)...
I Come With the Rain do Trần Anh Hùng - đạo diễn mang hai dòng máu Việt - Pháp thực hiện. Anh từng nổi tiếng với phim Mùi đu đủ xanh và đang được đón đợi với phim Norwegian Wood (Rừng Nauy) chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nhật Bản Murakami Haruki.
Link trọn bộ 5 Phim của Đạo Diễn Trần Anh Hùng
Link tải phimhidden content may not be quoted
