Ðề: Chương trình "Chào ngày mới" của HD Sài Gòn
Đặc sản cá sống Shirouo của Nhật Bản.
Ngoài những món ăn truyền thống nổi tiếng, ẩm thực xứ sở mặt trời mọc còn được biết đến qua những món ăn độc đáo, “có một không hai”: shirouo - món ăn từ những chú cá nhỏ sống.
Shirouo còn được gọi là odorigui, trong tiếng Nhật có nghĩa là “nhảy múa” khi được ăn. Điều đó cũng thể hiện sự đặc biệt của món này: những chú cá rất nhỏ, trong suốt được bày ra đĩa và ăn sống. Cái thú khi thưởng thức shirouo Nhật Bản là cảm nhận những con cá nhỏ ngọ nguậy trong miệng.
Shirouo là tên gọi chung cho món ăn được từ các loại cá trong suốt. Tuy nhiên, ở mỗi địa phương lại có sự khác nhau trong việc dùng loại cá (tùy vào điều kiện nuôi, bắt) và tùy ở cách thưởng thức. Đặc biệt, được sử dụng phổ biến ở vùng phía nam Nhật Bản.
Khi đến đây, nếu dừng chân ở thành phố Iwakuni (thuộc tỉnh Yamaguchi), bạn sẽ được người dân địa phương thết đãi shirouo từ cá trăng nhỏ. Còn khi đến với thành phố Fukuoka thì món sẽ thay bằng cá bống đá.
Những chú cá nhỏ làm món shirouo thường được bắt ở ven bờ sỏi đá hay vùng cạn của những con sông.
Do đặc trưng của món là ăn sống nên cách thưởng thức cũng có phần đặc biệt. Những chú cá trong suốt ấy được đựng trong một bát lớn có chứa ít nước. Người ta chuẩn bị thêm một quả trứng và chút giấm. Khi ăn, thực khách đập quả trứng vào cốc và trộn với một chút giấm. Giấm trộn vào shirouo để làm xót, khiến cá ”nhảy múa” mạnh hơn bình thường, tạo “cảm giác” nhiều hơn cho người thưởng thức.
Bất kỳ ai khi thưởng thức shirouo Nhật Bản đều có câu hỏi thú vị: Nuốt hay không nuốt? Nhiều thực khách có thói quen nhai những con cá nhỏ và cũng nhiều thực khách nuốt chúng khi còn sống, sau đó đùa rằng chúng đang bơi trong dạ dày. Đó là điều độc đáo riêng của món shirouo và cũng là lý do để người Nhật thưởng rượu shochu kèm với món cá hấp dẫn, độc đáo này.
Cá shirouo chỉ có vào mùa xuân, do vậy khi người Nhật sử dụng món ăn này cũng là lúc báo hiệu mùa đông lạnh giá kết thúc. Ở Nhật Bản, có nhiều nhà hàng mang “sứ mệnh” của món ăn này và chỉ hoạt động trong mùa có cá shirouo. Những nhà hàng này dường như chỉ tồn tại như mùa xuân và sẽ được tháo dỡ vào cuối mùa shirouo hằng năm.
Ngoài món shirouo đơn giản, cá nhỏ trong suốt shirouo có thể được sử dụng trong việc chế biến món tempura và bánh gạo tsukudani hoặc đun sôi với kem trứng. Nhưng shirouo truyền thống vẫn phổ biến và hấp dẫn người thưởng thức nhất.
Người dân Nhật vẫn lưu truyền câu chuyện về nguồn gốc món shirouo rất thú vị. Khoảng 300 năm trước đây, trong thời kỳ Edo, những trận lũ lụt vào mùa xuân làm thiệt hại rất lớn cho mùa màng vùng phía nam Nhật Bản. Sau những trận lụt, những người cai quản từng địa phương (xưa gọi là chúa trong vùng) cho nông dân của các làng lân cận làm công việc dọn dẹp.
Để cảm ơn, ông phục vụ cho họ một vài thùng rượu và những người nông dân đã uống nó ngay bên cạnh các con sông. Trong khi uống, họ túm lấy con cá nhỏ dưới nước bằng hai bàn tay và cho luôn vào miệng. Từ đó bắt đầu truyền thống ăn shirouo tại Fukuoka và dần phổ biến ở nhiều địa phương Nhật Bản.
Việt-SSE (theo Japan visitor)
