Ðề: Batman v Superman: Dawn of Justice 2016
GIẢI THÍCH BATMAN V SUPERMAN
"Đôi khi có những thứ quá lớn lao cho những bộ óc nhỏ bé. Và con người thường ghét những gì họ không hiểu."
Ngày 25/3/2016! Tại sao lại là ngày 25/3/2016, mà không phải một ngày nào khác? Ý nghĩa của nó là gì? Đó chính là ngày Chúa đã bị giết. Sụ phản bội của Judas đã khiến nhiều người trở nên căm ghét Chúa, nhân loại trở nên chia rẽ, người căm hận người, người làm hại người. Chúa Jesus vì thế đã chấp nhận sự đau đớn tột cùng nhất, chọn cách bị đâm xuyên cơ thể, và chết để hứng chịu thay cho tội lỗi của con người, và để hàn gắn người với người. Do đó, việc bộ phim được phát hành vào ngày này là 1 sự chủ ý của Zack.
Việc phát hành đúng vào ngày trên, như trên đã nói, là 1 chủ ý để nhấn mạnh vào theme của BvS: triết lý về chúa và con người trong mối liên quan giữa mệnh đề thiện ác.
Về việc ám chỉ Superman là Chúa thì quá rõ ràng rồi. Superman có sức mạnh vô song, và trong suốt quá trình hiện diện của mình không ngừng làm điều tốt. Nhiều người đặt đức tin vào Superman, không chỉ vì anh có sức mạnh cứu thế, mà bởi vì ngay trong mắt họ anh ta chính là Đấng cứu thế. Tuy nhiên nhiều người phản đối anh ta, không tin vào anh ta, căm ghét anh ta. Vì thế, sự hiện diện của Superman gây chia rẽ sâu sắc trong nhân loại.
Ở đây, Superman không chứng minh mình là Chúa, cũng không phủ định điều đó. Superman làm những điều tốt, chỉ vì anh ta muốn thế. Anh ta không nợ thế giới điều gì để coi việc làm của mình là 1 bổn phận, thế giới cũng không nợ anh ta điều gì để khiến anh ta muốn thế giới phải biết ơn mình.
Đối cực với Superman sẽ là Lex Luthor. Chắc hẳn nhiều người thắc mắc tại sao Jesse lại được chọn vào vai này, nhìn đụt, gầy gò, không cảm nhận được sự oai phong, nham hiểm, hoặc là sự bá đạo. Nói chung là không giống 1 tài phiệt hùng mạnh. Nhiều người sẽ nghĩ Walter White mới thực sự hợp với vai Lex chứ không phải Jesse. Tuy nhiên, thực sự Jesse quá hoàn hảo cho Lex ở trong bộ phim này.
Sự hoàn hảo này không phải bởi vì Lex ở đây là bắt chước hình tượng Mark Facebook ngoài đời. Chắc đa số nghĩ vậy vì trước đây Jesse đóng vai Mark, và tưởng rằng vì thế mới được nhận vai Lex. Tuy nhiên, trong phim này chẳng có 1 tý yếu tố của Mark ở đây cả. Nguyên mẫu thực sự của Lex vĩ đại hơn nhiều, đó là Howard Roark.
Howard Roark là nhân vật chính trong tiểu thuyết The Fountainhead của Ayn Rand, tác giả lẫn tác phẩm đều là đối tượng cực kỳ gây tranh cãi cho đến bây giờ vì những triết lý của nó. Có người tung hô nó như 1 tuyên ngôn về triết học, có người tố cáo nó mang đến những lý tưởng phản nhân văn. Vì cuốn này rất triết lý, và rất deep nên mình sẽ không nói nhiều, các bạn có thể tự tìm mua mà đọc (Zack là cực kỳ tôn sùng Ayn Rand).
Howard Roark, cái tên này lấy cảm hứng từ “hard” và “roar”, để thể hiện sự 02 tính cách của nv này. Bên ngoài thì trơ lỳ cảm xúc như hòn đá, nhưng tâm lý bên trong cực dữ dội. HR được miêu tả là 1 người đàn ông tầm 30 tuổi, vóc dáng gầy gò, góc cạnh nhưng có nét rắn rỏi, có mái tóc không phải màu vàng cũng không phải màu đỏ, mà là màu quả cam chín. Roark là 1 kiến trúc sư khác tất cả mọi người, hắn theo đuổi triết lý kiến trúc góc cạnh, hiệu quả, trái ngược với xu thế số đông là những công trình mang vẻ truyền thống, mềm mại, gắn liền với yếu tố cổ điển và tôn giáo. Roark cho rằng mẫu thiết thế của mình với là xu thế của thời đại mới, và hắn quyết bảo vệ triết lý kiến trúc của mình vì cho rằng điều đó là cách hắn bảo vệ cho sự vĩ đại của loài người: đó là bản sắc cá nhân đứng bất khuất trước áp lực của đám đông. Roark không bao giờ thỏa hiệp, vì thế hắn bị tất cả căm ghét. Sau cùng, để bảo vệ cho lý tưởng của mình khỏi bị vấy bẩn, ô uế hắn đã đánh bom cho nổ tung 01 tòa nhà đang được xây dựng được dựa trên thiết kế của hắn, vì hắn không chấp nhận công trình của mình bị người khác sửa đổi để làm hài lòng đám đông. Vì thế, Roark đã bị đem ra tòa xét xử. Cuối cùng mọi người nhận ra hắn đã đúng từ đầu cho đến cuối, và được tuyên vô tội.
Khi Jesse được chọn làm Lex, ta nhận ra đây chính là Howard Roark bước ra từ trang sách vào trong những thước phim (cả từ hình dáng bên ngoài, lẫn đặc điểm 02 tính cách). Điều đó đã khiến Lex Luthor trở thành một trong những Villain phức tạp nhất trong comic movies. Nếu biến Lex thành dạng villain quỷ quyệt như Lex cổ điển, hoặc kiểu villain bi kịch như Loki thì đã quá dễ dàng. Giống như Roark, Lex đối nghịch với nhân loại. Nhưng cũng giống như Roark, Lex thấy mình là 1 người hùng đang ra sức bảo vệ sự vĩ đại của loài người.
Lex là gì? Một tỉ phú, 1 nhà khởi nghiệp thành công, 1 nhà từ thiện, 1 playboy … nhưng hắn không phải là Tony Stark, Lex còn hơn cả Tony Stark: Lex còn là 1 triết gia. Trong phim, rất rất nhiều người cho rằng Lex là 1 sự bắt chước hời hợt của Joker bởi vì thấy hắn tưng tửng và nói lung tung. Tuy nhiên, Lex không giống Joker 1 chút nào. Joker nói lung tung để tạo sự hoang mang và thao túng con người. Lex nói những điều về triết lý. Nói chung, 1 triết gia và 1 thằng điên khác nhau hoàn toàn. DÙ VỚI MỘT SỐ NGƯỜI CÓ ĐẦU ÓC TẦM THƯỜNG, 1 THẰNG ĐIÊN VÀ 1 TRIẾT GIA KHÔNG KHÁC NHAU LÀ MẤY. (hay là sự không thể phân biệt giữa 1 bộ phim hay và 1 bộ phim dở).
Vậy quan điểm triết học của Lex là gì? Lex không phải 1 kẻ vô thần (tức là không tin vào thánh thần), Lex là 1 kẻ phản thần (tức là tin là thành thần tồn tại, và thánh thần tồn tại là để bị đánh bại).
“Từ nhỏ tôi đã nhận ra 1 điều rằng Chúa không thể nào vừa toàn-thiện và toàn-năng được. Nếu Ngài toàn-thiện, thì sẽ không toàn-năng. Nếu Ngài toàn-năng, thì sẽ không toàn-thiện”.
Trong phim, Lex là người sùng bái các triết gia Hy Lạp. Câu nói trên trong phim của Lex được dẫn từ “Mệnh đề sai về ác quỷ” của triết gia Epicurus. Mệnh đề này được dẫn giải như sau:
1. Chúa tồn tại.
2. Chúa toàn-năng, toàn-trí, toàn-thiện.
3. Một đấng toàn-thiện sẽ mong muốn mọi cái ác không tồn tại.
4. Một đấng toàn-trí sẽ biết mọi con đường hình thành nên cái ác (biết cách tạo ra cái ác), và biết mọi con đường để ngăn cái ác không tồn tại (biết cách diệt trừ cái ác).
5. Một đấng toàn-năng sẽ có sức mạnh để ngăn mọi cái ác tồn tại.
6. Một đấng biết mọi con đường hình thành nên cái ác, biết mọi con đường để ngăn cái ác không tồn tại, và mong muốn mọi cái ác không tồn tại chắc chắn sẽ ngăn mọi cái ác tồn tại.
7. Do vậy nếu tồn tại 1 vị chúa toàn-thiện, toàn-trí, toàn-năng thì Cái ác không thể nào tồn tại.
8. Nhưng cái ác luôn tồn tại !!! (Dẫn đến mâu thuẫn).
Tuy nhiên, trong phim Lex không hề nói đến Chúa có toàn-trí hay không. Bởi vì Lex nghĩ là không. Trong phim Lex nhắc tới chuyện Prometheus ăn cắp của Thánh thần ngọn lửa để trao cho con người. Đó là một tội ác tày trời, nhưng Chúa-Thánh thần đã không thể phát hiện ra, đã không thể ngăn cản. Và càng ngày, con người với tiến bộ của tri thức càng đạt được nhiều thành tựu vĩ đại và không còn quy phục Chúa-Thánh thần. Với Lex, nếu có thế lực nào thật sự toàn-trí, thì đó là con người, chứ không phải thánh thần. Con người, cùng với trí tuệ đã chinh phục, giành lấy tất cả chứ không phải nhận ban ơn từ Thánh thần. Giống như những cuốn sách gối đầu giường đã biến Lex-đứa trẻ nghèo nhập cư thành Lex-tỉ phú quyền lực.
Trong mắt Lex, Superman chính là 1 vị Chúa-Thánh thần. “Ra. Odin. Zeus. Jehovah. Kal-El of Krypton.” Là hiện thân của mọi Đấng mà con người trong suốt lịch sử đã tôn sùng. Vì vậy, hắn đã tìm cách sắp đặt để Superman đấu với Batman. Ý nghĩa lớn nhất của trận đấu đó với Lex là chứng minh triết lý của hắn là đúng: Nếu Superman giết Batman theo mệnh lệnh của Lex, trong mắt những người tôn sùng thì Superman không còn toàn-thiện nữa, mà chỉ là 1 ác quỷ hùng mạnh đến từ bầu trời – giống như cách Lex nhìn thánh thần. Hoặc nếu Batman giết Superman, Lex coi như đã chứng minh là Chúa không hề toàn-năng. Cuộc chiến là việc Lex đem tư tưởng của mình ra thử thách để chứng minh mình đúng.
Tuy nhiên, Superman không phủ nhận, cũng không tự nhận mình là Chúa. Vì anh không nợ gì thế giới, và thế giới cũng không nợ gì anh. Clark muốn trở thành Superman không phải vì nghĩ mình là người được chọn, mà vì Superman là 1 mơ ước làm những điều tốt đẹp của 1 nông dân Kansas. Cuối cùng, Superman chọn con đường chết để hàn gắn nỗi đau của nhân loại, để nhận chịu đựng thay cho nhân loại tội lỗi của họ. (Tội lỗi ở đây được ám chỉ việc Lex dùng máu của mình để hồi sinh Doomsday. Thú vị là đây cũng là cách Lex chứng minh sự toàn-trí của loài người: tạo ra cái ác toàn-năng để đánh bại Chúa-Thánh thần). Cái chết của Superman chính là sự ẩn dụ của cái chết của Jesus: Cả 2 đều bị đâm xuyên chết.
Tại sao Superman phải chết? Nhiều người không đồng tình, cho là cái này không hợp. Tuy nhiên, Superman chết là cái kết đẹp nhất có thể tạo ra. Nếu Superman còn sống thì sẽ không bao giờ có chỗ đứng trong nhân loại. Nhân loại sẽ tiếp tục chia rẽ vì anh, sẽ cho rằng sự có mặt của Superman mang đến những tai họa này. Chỉ có cái chết mới có thể khiến nhân loại tin Superman hoàn toàn đứng về phía họ. Khi đó, sự xuất hiện của Superman sau này ở JL với trọn vẹn ý nghĩa.
Lex có phải tay sai, hay hợp tác với Darkside không? Không, không bao giờ.
Thôi dài quá rồi, éo viết nữa. Kết luận ư: BvS là 1 kiệt tác không hoàn hảo. Tuy nhiên, với một số không hiểu thì sẽ coi nó là 1 thảm họa.
Quên mất, chưa nói tới 1 điều là cái Kripton spear và cái "xương" mọc từ cánh tay của doomsday đều là ẩn dụ về chiếc đinh đâm xuyên người Jesus.
)
