DrHoang45
Moderator
Cần nhận ra sớm bệnh lao khớp
BS Dương minh Hoàng( ECFMG )
Nhiều người đọc qua bài bệnh gút hay thống phong ai nấy đều cứ tưởng nhầm là mình đã mắc bệnh gút nhưng thật ra không phải thế. Trong số những bệnh nhân có một người còn trẻ khoảng 20 tuổi, đi cà nhắc rất khó khăn, phải dùng khung khớp để đi lại cũng tưởng mình bệnh thống phong. Cần nói lại một lần nữa là bệnh thống phong, thường gặp ở người đàn ông trên 45 tuổi, thường là mập và nhậu.
Ở bệnh nhân này còn trẻ có dáng đi khá đặc biệt và tôi nghĩ ngay đến một bệnh ở khớp hàng thường gặp nhất là bệnh lao khớp háng . Hỏi bệnh biết bệnh nhân đã chữa rất nhiều nơi từ thuốc nam, tây, ta chỗ nào cũng nói viêm khớp chung chung, thần kinh tọa, viêm hạch bẹn, có người đòi mổ sinh thiết thử nghiệm.
Tình trạng ngày càng xấu hơn, bệnh nhân ngày khó làm được việc gì mà không đau đớn. Bệnh nhân này đặc biệt có một bà cô rất thương cháu, sẵn sàng đài thọ chữa cho cháu nhưng bệnh vẫn không khỏi vì vài năm qua chưa đâu chẩn đoán ra đúng bệnh.
Bệnh nhân được chụp ngay X quang 2 khớp háng ngay để so sánh ;ngày hôm sau cho thấy hư toàn bộ khớp háng phải, đầu xương đùi bị vi trùng lao gậm nhấm nát gần hết đầu
xương đùi khiến bệnh nhân khó thể nào đi lại được.
Thương tổn khớp háng trong bệnh lao rất đặc biệt chẩn đoán khó thể nào sai, tiếc là Bs đã không nhận ra sớm để hư khó mà thuốc nào tái tạo lại được khớp như cũ.
Bệnh nhân được chữa ngay các thuốc kháng viêm giàm đau kèm thuốc đặc trị lao gồm Rifadine, Servambutol, Rimifon. Diễn tiến thật không đơn giản một tháng sau bệnh nhân vẫn còn đau đớn có lúc đi cầu phải khóc vì quá đau khiến nhiều lúc tôi đã nghĩ đến giải phẫu thay khớp háng nhằm bệnh nhân đỡ đau hơn . Bệnh nhân được khám BS Ph. chuyên khoa chỉnh hình , đồng ý với chẩn đoán có nói mổ chỉ bớt đau chứ không thể nào khớp hàng đi lại như thường nhưng vào dịp Tết nên cuộc mổ được hoản lại. sau Tết điều may mắn đã xảy ra thuốc lao bắt đầu có hiệu quả, gần 2 tháng sau bệnh nhân bớt đau nhiều nên thôi không nghĩ đến giải phẫu nữa.
Diễn tiến những tháng tiếp sau đó vẫn trị thuốc lao và kháng viêm bệnh nhân đi lại 6 tháng sau đi lại gần như thường hết đau. Bệnh nhân tự đạp xe Honda rất mạnh tự lái một mình trước đây phải có chị chở lên xuống rất khó khăn. Nay bệnh nhân được điều trị 9 tháng với thuốc đặc trị lao, dáng đi gần như bình thường chỉ hơi khòm một tí dáng đi còn chân hơi cao cao chân thấp. Chụp hình khớp háng kiểm tra thấy khớp háng tái tạo một phần, đầu xương đùi cũng vậy. Đo đó chúng ta thấy kết quả điều trị thật phi thường một khi nhận ra đúng bệnh.
Bệnh lao khớp không hiếm gặp như bệnh gút hay gặp ở người trẻ có tiền sử lao phổi hoặc không.Đặc biệt trong bệnh này vi trùng lao tấn công chỉ một khớp. Các khớp thường bị nhất là khớp háng, khớp xương sống và khớp gối. Phải nhận ra ngay bệnh này để trễ qua nhiều năm vi trùng lao tàn phá khớp thật ghê gớm nhiều bệnh nhân tàn phế, không sao hồi phục được nữa. Ở xương sống làm sụp đốt sống gây gù lưng, đôi lúc gây chèn ép tủy sống gây liệt 2 chân. Ở khớp háng, đâu tiên đau đớn do cọ sát không đi lại được, sau này cứng khớp háng do dính khớp. Chẩn đoán bệnh này tựa trên hình chụp X quang ở giai đọan sớm thấy hẹp khe khớp ở đốt sống, háng, gối. Ở khớp gối có thể chọc dò dịch khớp.,tìm vi trùng lao. Vùng háng và đốt sống chẩn đoán tựa trên hình thương tổn điển hình đặc hiệu của bệnh lao trên X quang.
Công thức nhận ra sớm bệnh lao khớp là nguời còn trẻ dưới 30 đau một khớp nhất là khớp háng, sống, hoặc gối. Ở đây không bap giờ chẩn đoán là viêm khớp không ý nghĩa gì. phải có nguyên nhân gì. Khi thấy người còn trẻ gù lưng mới đây, phải nghĩ ngay đến bệnh lao khớp sống gây sụp đốt sống.
Cần phân biệt với một số bệnh khớp thường khác, những bệnh này thường tấn công nhiều khớp .Đầu tiên là bệnh thấp khớp cấp R.A.A.)gặp ở người trẻ đau nhiều khớp lớn như gối, cổ tay..ít khi đốt sống, di chuyễn từ nơi này sang nơi khác. Tiến triển sau này sang thấp tim làm hư hại van tim, suy tim nhưng đặc biệt các khớp dù sưng qua nhiều năm không bị hư hại gì. Thử máu có ASLO trên 200 đơn vị.
Bệnh viêm đa khớp đáng sợ hơn, phải chữa trị suốt đời vì không rõ nguyên nhân để tránh cưng khớp lệch khớp. Bệnh gặp ở người đàn bà 35-45 tuổi , bị đối xứng các khớp lớn( gối, háng )và nhỏ ( khớp ngón tay ), thử máu có Waaler Rose(+), đặc biệt bệnh này không có biến chứng tim nhưng khớp lại hư hại tàn phế nếu không trị tích cực.
Bệnh gút hay thống phong gặp ở người đàn ông mập trên 45 tuổi,thích uống rượu bia bị đau các khớp hạ chi đặc biệt khớp gốc ngón chân cái. Thử máu có acid uric máu tăng trên 7mg % ở đàn ông và đàn bà trên 6mg%.
Bệnh thoái hoá khớp ( arthrose ) gặp ở người gia trên 50 tuổi không viêm khớp chỉ đau, sưng, thử máu VS bình thường trái hẵn với các bệnh viêm khớp khác.Đặc biết thoái hoá khớp hay tạo các gai nhất là đốt sống khiến bệnh nhân tưởng la gai chọc đau hỏi thuốc gì làm tiêu gai. Thật ra gai không gây đau, không thuốc gì làm tiêu hay mổ gì đưộc mà đau là do cọ xát các khớp bị thoái hoá.
Điều trị cho kết quả tốt nhất là bệnh lao khớp là nhận ra sớm bệnh nhân ở những tháng đầu. Thuốc đặc trị lao giúp bệnh nhân hời phục lại sau một vài tháng điều trị. Nhưng để hết bệnh hẵn nên điều trị liên tục ít ra một năm để tránh tái phát.
Qua bệnh nhân này, chúng ta thấy tầm quan trọng trong việc chẩn đoán ra sớm và đúng bệnh lao. Điều này khiến trị liệu mau hiệu quả và khớp không bị hủy hoại nhiều. Như vậy bệnh nhân tránh được tàn phế không đáng có và đỡ tốn kém khi trị sai lầm qua nhiều năm dài.
DrHoang45's Facebook
