Ðề: Ẩm Thực xứ Huế, Ngon-rẻ!
Lâu nay mình chưa viết bài báo nào. Nay ngồi lục lại bài về "ăn uống" viết đăng đã lâu, xin tham gia với ACE cho vui.
Có những món ăn ở đâu đó thật dân dã, đôi khi đi ăn để nhớ, nhớ về một thời hoa niên sách vở học đường và thấp thoáng mối tình học trò "trắng quá nhìn không ra"...
QUÁN BÁNH LỌC HẤP MỤ CAI
Chẳng biết từ lúc nào có cái tên "quán bánh lọc mụ Cai". Tiếng gọi "mụ" với âm trầm nặng gợi nhắc đến tên xưng thật cổ ở Huế dùng gọi các bà cụ lớn tuổi. Từ cầu Trường Tiền ngang qua chợ Đông Ba, vượt cầu Gia Hội xuôi về phố cổ Chi Lăng, rồi thong thả đi quá chợ Dinh cổ xưa là đến quán bánh lọc mụ Cai, khoảng 15 phút đạp xe. Quán mở từ năm 1961, cùng lúc với trường tiểu học Phú Hậu bây giờ, cùng chung khuôn viên với trường.
Xưa nay quán chỉ làm duy nhất một món bánh lọc hấp. Đây là quán bánh lọc hấp độc nhất ở Huế từ trước đến nay. Bánh làm từ bột lọc nhào khô trộn đều, bắt thành từng chiếc nhỏ bằng đồng hào, bọc nhị tôm kho rim đã được cắt bỏ đầu và làm sạch ké. Bánh chỉ được hấp khi khách gọi. Bánh lọc hấp có thể để nhiều ngày, thậm chí hàng tháng trong tủ lạnh. Vì khi hấp, bánh hầu như không ngậm nước.
Bánh được xếp lên mê tròn đan bằng tre. Từ lâu mệ vẫn mua những mê tre đó từ một ông cụ ở làng Dương Đại, giá vài ngàn đồng một mê. Những năm sau này không còn thấy ông cụ đi bán nữa, không biết người còn hay đã mất. Những mê tre cũ được dùng theo năm tháng cứ nâu bóng lên từ những giọt mồ hôi của bánh. Một mê xắp 100 cái, khách đông thì hấp một lần 2 mê, bếp lò đun bằng than cây. Hấp khoảng 5 phút thì chín, da bánh trở nên trong suốt để lộ con tôm đỏ bóng đến ngon lành. Bánh ăn kèm tương ớt, hành tím thái mỏng xào dầu khô ròn, chấm nước mắm ngọt. Bánh xếp 10 chiếc mỗi đĩa, rải hành lên, thêm tương ớt… Ăn bánh lọc hấp không nên hấp tấp, phải nhấm nháp từng cái một, ăn vừa đủ mới thấy ngon, không phải để no bụng.
Ngày xưa, các thầy cô giáo ở trường thường ghé xuống quán, dùng vài đồng bạc bánh, còn học trò nghèo thì chỉ 3-5 hào, học trò giàu thì 1 đồng. Những học trò năm xưa, bây giờ có người về thăm trường, thăm quán, nghiêng mái đầu tóc hoa râm soi bóng trong lu nước bên thềm, bùi ngùi nhớ về một thuở hoa niên. Có những lứa học trò bao năm xa quê, ghé vào thăm mệ, tổ chức buổi họp mặt đồng niên bên mâm bánh lọc hấp, cùng vợ chồng con cái đông vui. Cái tình của chủ nhà và khách cứ quyện vào nhau làm một!...
Những buổi chiều hè trời còn rải những vạt nắng vàng, tôi đi trên con đường dọc bờ sông Hương, ghé vào quán bánh lọc thấy những bóng áo trắng cụm đầu bên nhau, nhớ lại những cặp tình nhân ngày xưa học chung lớp nép mình bên nhau, yên lặng bên đĩa bánh lọc hấp âm ấm. Lại thấy bóng mệ lui cui bên bếp, mở nắp nồi bánh vừa chín tới, nhạt nhoà hơi nước…