Chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh chương trình trợ giá điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử cá nhân nhằm kích thích tiêu dùng nội địa. Động thái này không chỉ giúp thúc đẩy doanh số smartphone mà còn góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh người dân thắt chặt chi tiêu.
Theo báo cáo của Counterpoint Research, doanh số smartphone tại Trung Quốc trong tháng 1/2025 đã tăng gần 18% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 29 triệu chiếc. Sự tăng trưởng này phần lớn nhờ vào chính sách trợ giá của chính phủ, trong đó phân khúc điện thoại có giá từ 2.000 đến 5.000 nhân dân tệ ghi nhận mức tăng đáng kể. Các thương hiệu nội địa hưởng lợi nhiều nhất từ chương trình này, với Huawei, vivo và Xiaomi chiếm tổng cộng 53,8% doanh số thị trường.
realme Neo7 SE, mẫu smartphone mới ra mắt của realme có giá niêm yết 1.799 tệ, tuy nhiên được giảm giá còn 1.530 tệ sau khi áp dụng trợ giá của chính phủ, tương đương chỉ khoảng hơn 5 triệu đồng cho một chiếc máy có thiết kế đẹp, cấu hình mạnh và pin khủng - Ảnh: Weibo
Chính sách trợ giá được chính phủ Trung Quốc công bố vào đầu năm 2025, tập trung vào các thiết bị điện tử cá nhân như điện thoại thông minh, máy tính bảng và đồng hồ thông minh. Theo quy định, các sản phẩm có giá dưới 6.000 nhân dân tệ sẽ được hỗ trợ 15% giá trị, với mức trợ cấp tối đa 500 nhân dân tệ cho mỗi sản phẩm, tương đương mức giảm gần 2 triệu đồng trên mỗi sản phẩm. Mỗi người tiêu dùng chỉ được hưởng trợ cấp cho một sản phẩm trong mỗi danh mục. Để đủ điều kiện nhận hỗ trợ, nhiều nhà sản xuất và nhà phân phối đã điều chỉnh giá bán lẻ của một số mẫu điện thoại, giúp người dùng tiếp cận các thiết bị cao cấp với mức giá hợp lý hơn.
Dữ liệu từ Canalys cho thấy lượng smartphone xuất xưởng tại Trung Quốc trong quý IV/2024 đạt 77,1 triệu chiếc, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù có sự khác biệt về phương pháp thống kê, cả Counterpoint Research và Canalys đều ghi nhận xu hướng phục hồi của thị trường điện thoại di động tại quốc gia này. Các nhà phân tích kỳ vọng, với sự hỗ trợ của chính sách trợ giá, người tiêu dùng sẽ có động lực nâng cấp từ điện thoại phổ thông lên các thiết bị hỗ trợ AI, tạo ra làn sóng đổi mới trên thị trường.
Báo cáo từ Counterpoint Research cho thấy trong tuần đầu tiên áp dụng chương trình trợ giá của chính phủ, sản lượng smartphone tại Trung Quốc tăng mạnh tới 65% so với cùng kỳ năm ngoái - Ảnh: Counterpoint Research
Chương trình trợ giá smartphone nằm trong kế hoạch kích cầu tiêu dùng rộng hơn của Trung Quốc. Trước đó, chính phủ đã triển khai chính sách "thu cũ đổi mới" cho các thiết bị gia dụng và xe hơi, giúp doanh số các mặt hàng này tăng mạnh từ tháng 9/2024. Đến năm 2025, chương trình mở rộng sang các sản phẩm điện tử cá nhân, đồng thời được triển khai trên toàn quốc thay vì chỉ giới hạn ở một số tỉnh thành như trước. Để tài trợ cho chương trình này, chính phủ Trung Quốc đã phân bổ 81 tỷ nhân dân tệ, tương đương khoảng 11,05 tỷ USD, từ nguồn trái phiếu đặc biệt. Chính quyền địa phương cũng tham gia hỗ trợ, giúp gia tăng tác động của chương trình đối với nền kinh tế.
Ngoài mục tiêu kích thích tiêu dùng, chương trình trợ giá còn là một phần trong chiến lược lớn hơn của Trung Quốc nhằm giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu và đối phó với các biện pháp kiểm soát thương mại từ Mỹ. Những năm gần đây, việc siết chặt đầu tư công nghệ cùng các rào cản thuế quan đã ảnh hưởng không nhỏ đến ngành sản xuất của Trung Quốc. Trong bối cảnh đó, việc chính phủ tập trung vào thị trường nội địa bằng cách hỗ trợ tiêu dùng được xem là giải pháp quan trọng để duy trì tăng trưởng.
Dù mang lại hiệu quả rõ rệt trong ngắn hạn, chính sách trợ giá cũng đặt ra một số thách thức. Một số chuyên gia nhận định rằng chương trình có thể kéo nhu cầu mua sắm tương lai về trước thời hạn, khiến thị trường chững lại sau khi các ưu đãi kết thúc. Bên cạnh đó, trợ giá giúp các thương hiệu lớn như Huawei, Xiaomi mở rộng thị phần, nhưng có thể gây áp lực cạnh tranh lên các công ty nhỏ hơn. Nếu không có các biện pháp hỗ trợ đi kèm, thị trường có nguy cơ rơi vào tình trạng phụ thuộc vào trợ giá, tạo ra những biến động không mong muốn trong dài hạn.
Chương trình trợ giá điện thoại thông minh của Trung Quốc đang mang lại tác động tích cực cho thị trường, giúp người dân tiếp cận công nghệ với chi phí thấp hơn và thúc đẩy doanh số của các nhà sản xuất nội địa. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng bền vững, chính phủ cần kết hợp các biện pháp kích thích tiêu dùng với những chính sách dài hạn, tránh tạo ra sự mất cân đối trên thị trường sau khi trợ giá kết thúc.
