Các quốc gia cạnh tranh nhau để kinh doanh công cụ khai thác tiền điện tử khi các công ty khai thác Trung Quốc chuyển dịch khỏi Trung Quốc.
Một vài tháng trước, ngành công nghiệp tiền điện tử đã chấn động bởi tin tức về cuộc di cư hàng loạt của các thợ đào Bitcoin từ Trung Quốc. Vào cuối tháng 5/2021, có thông tin rằng các nhà chức trách Trung Quốc sẽ cấm khai thác Bitcoin (BTC), danh sách các hoạt động bị cấm bao gồm đào tiền, mua tiền điện tử, cũng như bất kỳ hoạt động đầu tư liên quan nào, giao dịch và trao đổi tiền điện tử.
Các trại đào Bitcoin thường hoạt động ngày đêm, tiêu thụ lượng điện năng lớn. Ảnh: Bloomberg.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tham vấn với các ngân hàng và hệ thống thanh toán và sau đó các tổ chức tài chính lớn nhất của Trung Quốc được yêu cầu ngừng các giao dịch đầu cơ - đặc biệt là với BTC.
Khi đó, tỷ lệ băm (hash rate thước đo hiệu suất của người khai thác, tốc độ mà người khai thác giải mã Bitcoin trên mỗi giây) của Bitcoin đã có mức giảm lớn nhất trong lịch sử. Thị phần khai thác BTC của Trung Quốc đã giảm 55% so với đầu năm do nhiều người tham gia mạng lưới đào Bitcoin đã tắt thiết bị của họ.
Điều này đã được xác nhận khi thị trường thứ cấp của Trung Quốc chứa đầy card đồ họa GPU bị bán tháo. Các thợ đào tích cực bán các loại card đồ họa, bao gồm GeForce RTX 3090 và Radeon RX 6900 XT với giá thấp hơn thị trường.
Tất nhiên, không phải tất cả các thợ đào đều đầu hàng, đặc biệt là các nhóm lớn. Cách hợp lý để thoát khỏi tình huống này là "di cư khai thác" sang các nước khác. Vậy các thợ đào Trung Quốc đã chuyển đến đâu, và những quốc gia nào có thể trở thành thánh địa khai thác Bitcoin mới?
Khai thác Bitcoin có thực sự xấu đối với Trung Quốc?
Trước khi cố gắng tìm hiểu nơi mà những người khai thác đang rời đi, cần hiểu tại sao chính phủ Trung Quốc lại cấm khai thác và quyết định như vậy sẽ gây ra hậu quả gì đối với ngành công nghiệp tiền điện tử và thậm chí đối với một số lĩnh vực của nền kinh tế nước này.
Sau khi lệnh cấm được áp dụng, các nhóm khai thác lớn nhất là những người đầu tiên phản ứng. Huobi, BTC.TOP và HashCow đã ngừng hoạt động toàn bộ hoặc một phần. Một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất Trung Quốc, Huobi, đã đình chỉ cả hoạt động khai thác tiền điện tử và một số dịch vụ giao dịch cho khách hàng mới từ Trung Quốc đại lục.
Công ty khai thác BTC.TOP đã thông báo họ tạm ngừng kinh doanh tại Trung Quốc với lý do rủi ro, trong khi HashCow cho biết họ sẽ ngừng mua các trạm khai thác BTC mới.
Nhà sản xuất thiết bị khai thác Bitcoin lớn nhất trên thế giới, Bitmain, đã tạm ngừng bán hàng vào cuối tháng 6 năm 2021. Công ty đã đưa ra quyết định này sau khi giá giảm mạnh 75%. Việc tạm ngưng chỉ ảnh hưởng đến những người khai thác BTC, trong khi Bitmain tiếp tục bán thiết bị để khai thác các altcoin.
Ảnh: Cointelegraph
Theo chính phủ Trung Quốc, vấn đề trong khai thác Bitcoin là tiêu thụ điện quá cao. Trung Quốc, nơi có hầu hết các xưởng khai thác BTC, chủ yếu dựa vào năng lượng than, tạo ra rất nhiều ô nhiễm.
Nhưng theo một số nhà bình luận trong ngành công nghiệp tiền điện tử, động cơ thực sự của các nhà chức trách Trung Quốc không phải là để bảo tồn hệ sinh thái môi trường mà là để quảng bá tiền điện tử của riêng mình, đồng nhân dân tệ kỹ thuật số - tức là bằng cách cấm khai thác BTC, chính phủ Trung Quốc “giải phóng” không gian cho đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC).
Hiện nay, sự phát triển của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đang diễn ra sôi nổi. Vào cuối tháng 6/2021, hành khách đi tàu điện ngầm ở Bắc Kinh đã có thể mua vé bằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số. Và hai tuần trước đó, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc là ngân hàng đầu tiên trong nước cho phép khách hàng của mình chuyển đổi nhân dân tệ kỹ thuật số thành tiền mặt và ngược lại.
Đồng thời, chính phủ dường như đang tích cực trấn áp các đối thủ cạnh tranh với CBDC. Vào năm 2020, đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant Financial - doanh nghiệp fintech của Alibaba - đã bị cản trở phần lớn do chính quyền Trung Quốc lo ngại rằng hệ thống thanh toán Alipay sẽ cạnh tranh với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.
Vì vậy, có thể những người khai thác Bitcoin chỉ đơn giản là “tài sản thế chấp thiệt hại” trên con đường đạt được mục tiêu của Trung Quốc là hỗ trợ tiền kỹ thuật số quốc gia được triển khai rộng rãi không bị cản trở gì. Rốt cuộc, lệnh cấm tiền điện tử mới nhất không cấm bất kỳ điều gì mới, vì các hạn chế đối với tiền điện tử đã được Trung Quốc ban hành từ năm 2017.
Các trung tâm khai thác Bitcoin mới
Trung Quốc, nơi từng chiếm tới 3/4 tổng số BTC được khai thác, đã bắt đầu giảm thị phần khai thác toàn cầu từ rất lâu trước khi các biện pháp cấm được đưa ra vào tháng Năm.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Tài chính Thay thế Cambridge về khai thác Bitcoin toàn cầu từ tháng 9/2019 đến tháng 4/2021, Trung Quốc đang dần trở nên kém hấp dẫn hơn đối với những người đam mê tiền điện tử. Dù thị phần khai thác Bitcoin của quốc gia này vẫn ở mức cao và lên tới khoảng 46%, nhưng, như Fei Cao, Giám đốc điều hành của Huobi Pool, nói với Cointelegraph: “Năm nay, xu hướng chính của khai thác tiền kỹ thuật số là tăng cường tuân thủ pháp lý và yêu cầu về vốn, và hai xu hướng này có vẻ hứa hẹn hơn ở khu vực Bắc Mỹ, nơi khai thác Bitcoin là hợp pháp theo quy định của địa phương.”
Nhận định của Fei Cao được xác nhận bởi số liệu thống kê vì Mỹ hiện đã tăng thị phần khai thác Bitcoin lên hơn 4 lần, từ 4,1% lên 16,8%.
Trong những năm qua, Mỹ đã xây dựng năng lực lưu trữ của mình, rất lâu trước khi có lệnh cấm của Trung Quốc, ngay cả thời kỳ thị trường tiền điện tử suy giảm nghiêm trọng. Các công ty khai thác của Mỹ vẫn đặc biệt tích cực ngay cả khi các trang trại BTC lớn không có nhu cầu lớn, chẳng hạn như hồi năm 2017.
Ngoài ra, Mỹ cũng có một số nguồn năng lượng rẻ nhất trên hành tinh, phần nhiều trong số đó là năng lượng tái tạo. Hơn nữa, bản thân các nhà đầu tư Mỹ cũng quan tâm đến việc hợp tác với các thợ đào. Tại một cuộc họp gần đây ở Texas, các giám đốc điều hành ngành dầu khí của Mỹ đã đề xuất các thợ đào Bitcoin sử dụng lượng khí đồng hành dư thừa để tạo ra điện phục vụ khai thác.
Điện giá rẻ cũng rất hấp dẫn đối với các nhà sản xuất thiết bị khai thác lớn. Ví dụ: trở lại vào năm 2020, Bitmain đã ký một thỏa thuận đối tác với công ty con của Digital Currency Group, Foundry, cung cấp vốn cho các khách hàng của Bitmain từ Bắc Mỹ và cung cấp một loạt thiết bị lớn để khai thác BTC.
Kazakhstan cũng đã cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về thị phần của họ trong thế giới khai thác Bitcoin trong năm nay - tăng từ 1,4% lên 8,6%.
Quốc gia này giáp với Trung Quốc nên chi phí vận chuyển thiết bị rẻ hơn so với vận chuyển qua đại dương đến Bắc Mỹ. Hơn nữa, các nhà lập pháp ở Kazakhstan đang làm cho nước này trở nên hấp dẫn hơn đối với các thợ đào bằng cách cho phép các ngân hàng địa phương mở tài khoản cho các giao dịch tiền điện tử. Ngoài ra, các công ty khai thác Bitcoin có thể được đăng ký chính thức trong nước kể từ khi tiền kỹ thuật số chính thức được hợp pháp hóa vào năm 2020.
Các công ty Trung Quốc đã tận dụng lợi thế này. Nhà cung cấp công cụ khai thác tiền điện tử lớn Canaan đã thông báo vào tháng 6 rằng họ đã bắt đầu khai thác BTC ở Kazakhstan. Công ty khai thác tiền điện tử BIT Mining, gần đây đã thông báo rằng họ sẽ mở rộng từ thị trường Trung Quốc, có kế hoạch mua 2.500 máy khai thác BTC để triển khai ở Kazakhstan. Theo các chuyên gia, các thợ đào Trung Quốc đã gửi khoảng 4.000 thiết bị khai thác đến Kazakhstan.
Một yếu tố quan trọng khác giúp Kazakhstan trở thành điểm đến cho các thợ đào là giá điện khá thấp, nơi 1 kilowatt có giá 0,03 USD. Tuy nhiên, hệ thống năng lượng của quốc gia này không lớn như của Mỹ.
Nga cũng đã tăng thị phần khai thác Bitcoin lên 6,5%. Giống như Kazakhstan, Nga có đường biên giới với Trung Quốc, thuận tiện khi vận chuyển thiết bị khai thác. Hiệp hội Công nghiệp tiền điện tử và Blockchain của Nga (RACIB) vào tháng 7/2021 đã vạch ra những lợi thế của việc khai thác BTC tại quốc gia này, làm nổi bật ưu điểm của điện giá rẻ.
Với khí hậu đa dạng của Nga, các trang trại khai thác BTC có thể được lắp đặt ở những vùng có khí hậu lạnh, giúp giảm chi phí làm mát trong khi tối đa hóa lợi nhuận dự kiến.
Ngoài ra, RACIB đã ký kết thỏa thuận đối tác với một tập đoàn các công ty khai thác lớn nhất ở Trung Quốc, công ty cho đến gần đây đã kiểm soát 25% tỷ lệ băm của Bitcoin.
Thợ đào dịch chuyển, hoạt động khai thác vẫn diễn ra
Chỉ vài tháng sau lệnh cấm của Trung Quốc, các thợ đào đã tìm thấy một ngôi nhà mới, thậm chí có thể tốt hơn ngôi nhà trước đó và tỷ lệ băm của Bitcoin đang phục hồi một cách có thể đoán trước được.
Vì vậy, các thợ đào Trung Quốc sẽ không biến mất mà chỉ thay đổi vị trí của họ. “Do tác động của việc thay đổi các chính sách và quy định trên khắp thế giới, ngành công nghiệp khai thác BTC hiện đang trong giai đoạn chuyển đổi,” Fei Cao cho biết thêm: “Các máy khai thác lỗi thời trong ngành đã được nghỉ hưu, nhưng đồng thời, các máy khai thác mới tiên tiến hơn sẽ được đưa ra thị trường để bù đắp cho nguồn cung bị mất.”
Một vài tháng trước, ngành công nghiệp tiền điện tử đã chấn động bởi tin tức về cuộc di cư hàng loạt của các thợ đào Bitcoin từ Trung Quốc. Vào cuối tháng 5/2021, có thông tin rằng các nhà chức trách Trung Quốc sẽ cấm khai thác Bitcoin (BTC), danh sách các hoạt động bị cấm bao gồm đào tiền, mua tiền điện tử, cũng như bất kỳ hoạt động đầu tư liên quan nào, giao dịch và trao đổi tiền điện tử.
Các trại đào Bitcoin thường hoạt động ngày đêm, tiêu thụ lượng điện năng lớn. Ảnh: Bloomberg.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tham vấn với các ngân hàng và hệ thống thanh toán và sau đó các tổ chức tài chính lớn nhất của Trung Quốc được yêu cầu ngừng các giao dịch đầu cơ - đặc biệt là với BTC.
Khi đó, tỷ lệ băm (hash rate thước đo hiệu suất của người khai thác, tốc độ mà người khai thác giải mã Bitcoin trên mỗi giây) của Bitcoin đã có mức giảm lớn nhất trong lịch sử. Thị phần khai thác BTC của Trung Quốc đã giảm 55% so với đầu năm do nhiều người tham gia mạng lưới đào Bitcoin đã tắt thiết bị của họ.
Điều này đã được xác nhận khi thị trường thứ cấp của Trung Quốc chứa đầy card đồ họa GPU bị bán tháo. Các thợ đào tích cực bán các loại card đồ họa, bao gồm GeForce RTX 3090 và Radeon RX 6900 XT với giá thấp hơn thị trường.
Tất nhiên, không phải tất cả các thợ đào đều đầu hàng, đặc biệt là các nhóm lớn. Cách hợp lý để thoát khỏi tình huống này là "di cư khai thác" sang các nước khác. Vậy các thợ đào Trung Quốc đã chuyển đến đâu, và những quốc gia nào có thể trở thành thánh địa khai thác Bitcoin mới?
Khai thác Bitcoin có thực sự xấu đối với Trung Quốc?
Trước khi cố gắng tìm hiểu nơi mà những người khai thác đang rời đi, cần hiểu tại sao chính phủ Trung Quốc lại cấm khai thác và quyết định như vậy sẽ gây ra hậu quả gì đối với ngành công nghiệp tiền điện tử và thậm chí đối với một số lĩnh vực của nền kinh tế nước này.
Sau khi lệnh cấm được áp dụng, các nhóm khai thác lớn nhất là những người đầu tiên phản ứng. Huobi, BTC.TOP và HashCow đã ngừng hoạt động toàn bộ hoặc một phần. Một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất Trung Quốc, Huobi, đã đình chỉ cả hoạt động khai thác tiền điện tử và một số dịch vụ giao dịch cho khách hàng mới từ Trung Quốc đại lục.
Công ty khai thác BTC.TOP đã thông báo họ tạm ngừng kinh doanh tại Trung Quốc với lý do rủi ro, trong khi HashCow cho biết họ sẽ ngừng mua các trạm khai thác BTC mới.
Nhà sản xuất thiết bị khai thác Bitcoin lớn nhất trên thế giới, Bitmain, đã tạm ngừng bán hàng vào cuối tháng 6 năm 2021. Công ty đã đưa ra quyết định này sau khi giá giảm mạnh 75%. Việc tạm ngưng chỉ ảnh hưởng đến những người khai thác BTC, trong khi Bitmain tiếp tục bán thiết bị để khai thác các altcoin.
Ảnh: Cointelegraph
Theo chính phủ Trung Quốc, vấn đề trong khai thác Bitcoin là tiêu thụ điện quá cao. Trung Quốc, nơi có hầu hết các xưởng khai thác BTC, chủ yếu dựa vào năng lượng than, tạo ra rất nhiều ô nhiễm.
Nhưng theo một số nhà bình luận trong ngành công nghiệp tiền điện tử, động cơ thực sự của các nhà chức trách Trung Quốc không phải là để bảo tồn hệ sinh thái môi trường mà là để quảng bá tiền điện tử của riêng mình, đồng nhân dân tệ kỹ thuật số - tức là bằng cách cấm khai thác BTC, chính phủ Trung Quốc “giải phóng” không gian cho đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC).
Hiện nay, sự phát triển của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đang diễn ra sôi nổi. Vào cuối tháng 6/2021, hành khách đi tàu điện ngầm ở Bắc Kinh đã có thể mua vé bằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số. Và hai tuần trước đó, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc là ngân hàng đầu tiên trong nước cho phép khách hàng của mình chuyển đổi nhân dân tệ kỹ thuật số thành tiền mặt và ngược lại.
Đồng thời, chính phủ dường như đang tích cực trấn áp các đối thủ cạnh tranh với CBDC. Vào năm 2020, đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant Financial - doanh nghiệp fintech của Alibaba - đã bị cản trở phần lớn do chính quyền Trung Quốc lo ngại rằng hệ thống thanh toán Alipay sẽ cạnh tranh với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.
Vì vậy, có thể những người khai thác Bitcoin chỉ đơn giản là “tài sản thế chấp thiệt hại” trên con đường đạt được mục tiêu của Trung Quốc là hỗ trợ tiền kỹ thuật số quốc gia được triển khai rộng rãi không bị cản trở gì. Rốt cuộc, lệnh cấm tiền điện tử mới nhất không cấm bất kỳ điều gì mới, vì các hạn chế đối với tiền điện tử đã được Trung Quốc ban hành từ năm 2017.
Các trung tâm khai thác Bitcoin mới
Trung Quốc, nơi từng chiếm tới 3/4 tổng số BTC được khai thác, đã bắt đầu giảm thị phần khai thác toàn cầu từ rất lâu trước khi các biện pháp cấm được đưa ra vào tháng Năm.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Tài chính Thay thế Cambridge về khai thác Bitcoin toàn cầu từ tháng 9/2019 đến tháng 4/2021, Trung Quốc đang dần trở nên kém hấp dẫn hơn đối với những người đam mê tiền điện tử. Dù thị phần khai thác Bitcoin của quốc gia này vẫn ở mức cao và lên tới khoảng 46%, nhưng, như Fei Cao, Giám đốc điều hành của Huobi Pool, nói với Cointelegraph: “Năm nay, xu hướng chính của khai thác tiền kỹ thuật số là tăng cường tuân thủ pháp lý và yêu cầu về vốn, và hai xu hướng này có vẻ hứa hẹn hơn ở khu vực Bắc Mỹ, nơi khai thác Bitcoin là hợp pháp theo quy định của địa phương.”
Nhận định của Fei Cao được xác nhận bởi số liệu thống kê vì Mỹ hiện đã tăng thị phần khai thác Bitcoin lên hơn 4 lần, từ 4,1% lên 16,8%.
Trong những năm qua, Mỹ đã xây dựng năng lực lưu trữ của mình, rất lâu trước khi có lệnh cấm của Trung Quốc, ngay cả thời kỳ thị trường tiền điện tử suy giảm nghiêm trọng. Các công ty khai thác của Mỹ vẫn đặc biệt tích cực ngay cả khi các trang trại BTC lớn không có nhu cầu lớn, chẳng hạn như hồi năm 2017.
Ngoài ra, Mỹ cũng có một số nguồn năng lượng rẻ nhất trên hành tinh, phần nhiều trong số đó là năng lượng tái tạo. Hơn nữa, bản thân các nhà đầu tư Mỹ cũng quan tâm đến việc hợp tác với các thợ đào. Tại một cuộc họp gần đây ở Texas, các giám đốc điều hành ngành dầu khí của Mỹ đã đề xuất các thợ đào Bitcoin sử dụng lượng khí đồng hành dư thừa để tạo ra điện phục vụ khai thác.
Điện giá rẻ cũng rất hấp dẫn đối với các nhà sản xuất thiết bị khai thác lớn. Ví dụ: trở lại vào năm 2020, Bitmain đã ký một thỏa thuận đối tác với công ty con của Digital Currency Group, Foundry, cung cấp vốn cho các khách hàng của Bitmain từ Bắc Mỹ và cung cấp một loạt thiết bị lớn để khai thác BTC.
Kazakhstan cũng đã cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về thị phần của họ trong thế giới khai thác Bitcoin trong năm nay - tăng từ 1,4% lên 8,6%.
Quốc gia này giáp với Trung Quốc nên chi phí vận chuyển thiết bị rẻ hơn so với vận chuyển qua đại dương đến Bắc Mỹ. Hơn nữa, các nhà lập pháp ở Kazakhstan đang làm cho nước này trở nên hấp dẫn hơn đối với các thợ đào bằng cách cho phép các ngân hàng địa phương mở tài khoản cho các giao dịch tiền điện tử. Ngoài ra, các công ty khai thác Bitcoin có thể được đăng ký chính thức trong nước kể từ khi tiền kỹ thuật số chính thức được hợp pháp hóa vào năm 2020.
Các công ty Trung Quốc đã tận dụng lợi thế này. Nhà cung cấp công cụ khai thác tiền điện tử lớn Canaan đã thông báo vào tháng 6 rằng họ đã bắt đầu khai thác BTC ở Kazakhstan. Công ty khai thác tiền điện tử BIT Mining, gần đây đã thông báo rằng họ sẽ mở rộng từ thị trường Trung Quốc, có kế hoạch mua 2.500 máy khai thác BTC để triển khai ở Kazakhstan. Theo các chuyên gia, các thợ đào Trung Quốc đã gửi khoảng 4.000 thiết bị khai thác đến Kazakhstan.
Một yếu tố quan trọng khác giúp Kazakhstan trở thành điểm đến cho các thợ đào là giá điện khá thấp, nơi 1 kilowatt có giá 0,03 USD. Tuy nhiên, hệ thống năng lượng của quốc gia này không lớn như của Mỹ.
Nga cũng đã tăng thị phần khai thác Bitcoin lên 6,5%. Giống như Kazakhstan, Nga có đường biên giới với Trung Quốc, thuận tiện khi vận chuyển thiết bị khai thác. Hiệp hội Công nghiệp tiền điện tử và Blockchain của Nga (RACIB) vào tháng 7/2021 đã vạch ra những lợi thế của việc khai thác BTC tại quốc gia này, làm nổi bật ưu điểm của điện giá rẻ.
Với khí hậu đa dạng của Nga, các trang trại khai thác BTC có thể được lắp đặt ở những vùng có khí hậu lạnh, giúp giảm chi phí làm mát trong khi tối đa hóa lợi nhuận dự kiến.
Ngoài ra, RACIB đã ký kết thỏa thuận đối tác với một tập đoàn các công ty khai thác lớn nhất ở Trung Quốc, công ty cho đến gần đây đã kiểm soát 25% tỷ lệ băm của Bitcoin.
Thợ đào dịch chuyển, hoạt động khai thác vẫn diễn ra
Chỉ vài tháng sau lệnh cấm của Trung Quốc, các thợ đào đã tìm thấy một ngôi nhà mới, thậm chí có thể tốt hơn ngôi nhà trước đó và tỷ lệ băm của Bitcoin đang phục hồi một cách có thể đoán trước được.
Vì vậy, các thợ đào Trung Quốc sẽ không biến mất mà chỉ thay đổi vị trí của họ. “Do tác động của việc thay đổi các chính sách và quy định trên khắp thế giới, ngành công nghiệp khai thác BTC hiện đang trong giai đoạn chuyển đổi,” Fei Cao cho biết thêm: “Các máy khai thác lỗi thời trong ngành đã được nghỉ hưu, nhưng đồng thời, các máy khai thác mới tiên tiến hơn sẽ được đưa ra thị trường để bù đắp cho nguồn cung bị mất.”
Theo VN review
