songoku9x
Well-Known Member
UPS (Uninterruptible Power Supply) là một thiết bị hết sức cần thiết giúp đề phòng việc mất dữ liệu khi xảy ra sự cố mất điện vì thiết bị sẽ cung cấp điện để duy trì hoạt động cho máy tính trong một thời gian nhất định, giúp người dùng có thể sao lưu những dữ liệu quan trọng trước khi tắt máy hoàn toàn. Về cơ bản, việc mất điện đột ngột là hai trong số những nguyên nhân chính gây nên những thiệt hại cho máy tính và các thiết bị điện tử dễ hỏng hóc khác. Để bảo vệ máy tính trước sự gián đoạn trong nguồn cấp năng lượng, người dùng cần phải trang bị một thiết bị cung cấp điện dự phòng, cụ thể ở đây là UPS. Dưới đây là những cách giúp người dùng xác định nhu cầu UPS của mình, tính toán nhu cầu sử dụng điện cho UPS cũng như tìm hiểu các tính năng và thiết kế của các loại UPS khác nhau.
1. Những nơi cần sử dụng UPS
Thị trường UPS hiện nay là rất đa dạng, từ loại chỉ cung cấp thời gian lưu trữ 10 phút, đủ để thực hiện việc lưu dữ liệu đang làm việc cho một máy tính đơn lẻ, cho đến loại cao cấp có thể dùng cho cả một hệ thống máy tính văn phòng cùng với các thiết bị điện tử khác như modem, router hay thiết bị phát sóng wifi... Người dùng cần phải suy nghĩ cẩn thận trước khi chọn lựa UPS cho mình để tránh việc lãng phí tiền bạc một cách không cần thiết.
2. Yêu cầu năng lượng đối với UPS
Điều mà người dùng cần phải làm khi trang bị cho mình một UPS đó là cung cấp đủ năng lượng cho UPS ở mức tối thiểu để có thể thực hiện việc sao lưu dữ liệu trước hệ thống tắt hoàn toàn. Nếu người dùng không cung cấp đủ năng lượng cho UPS, tính từ thời điểm xảy ra mất điện cho đến lúc UPS không còn năng lượng để duy trì và khiến hệ thống của người dùng tắt nguồn, điều đó sẽ gây ra những hỏng hóc cho thiết bị cũng như dữ liệu bên trong sẽ bị mất.
Nhưng vấn đề đặt ra ở chỗ, làm thế nào để người dùng có thể tính toán được mức năng lượng đủ dùng cho một hệ thống? Bước đầu tiên là người dùng tiến hành kiểm tra hệ thống cốt lõi và các thiết bị ngoại vi, chẳng hạn như màn hình, ổ đĩa gắn ngoài... mà người dùng muốn sử dụng trong trường hợp mất điện. Mình cũng có 2 phương pháp để kiểm tra cũng như tính toán mức năng lượng, đó là người dùng có thể tra cứu trên một số website tính toán năng lượng dựa trên các thiết bị mà người dùng sử dụng (chẳng hạn như Cooler Master, Power Supply Calculator), hoặc qua các phần mềm như Overclockulator được cung cấp hoàn toàn miễn phí. Nhưng nếu muốn biết chính xác hơn, người dùng có thể dùng một đồng hồ điện để đo các mức năng lượng tiêu thụ điện thực tế của các thiết bị khi đang sử dụng chúng.
Ngoài ra, người dùng cũng có thể nhìn vào bộ nguồn trên máy tính. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là một bộ nguồn cung cấp 400 W điện sẽ không tải liên tục 400W. Các hệ thống máy tính tại nhà thường sử dụng bộ nguồn 400 W nhưng khi đo với bộ công cụ đo điện áp thì mức tải cao nhất của nó chưa đến 300W, và tải thông thường chỉ ở khoảng 250W.
Bất kể người dùng sử dụng phương pháp nào, ít ra người dùng cũng có một con số công suất nhất định. Ví dụ, với tính toán máy tính sử dụng công suất tiêu hao là 400W, sẽ áp dụng công thức tính toán để tính mức công suất cho UPS theo quy tắc:
===> 1,6 x công suất tối thiểu của thiết bị = Volt-ampe (VA) <===
trong đó: VA là tiêu chuẩn đo lường được sử dụng để mô tả năng lượng của UPS. Bằng cách sử dụng phương trình trên, người dùng có thể thấy mức VA tối thiểu cho UPS cho hệ thống 400W sẽ là 640VA.
Sau khi có mức đánh giá tối thiểu, vấn đề tiếp theo là thời gian tối thiểu để hệ thống có thể xử lý các công việc. Không có cách thức tính toán nhanh như việc xác định mức VA cần thiết tối thiểu. Về cơ bản, người dùng sẽ phải lưu ý 4 điều sau: đánh giá VA của UPS, hiệu suất làm việc, đánh giá điện áp của pin và khả năng (hoặc ampe giờ - Ah) của pin. Tuy nhiên, thông tin này không phải dễ dàng tìm thấy qua các tính toán ,mà người dùng phải xem thông qua các file PDF hướng dẫn, tài liệu bổ sung...
Khi đã có các thông tin cần thiết, người dùng có thể đặt nó vào phương trình sau:
===> (Điện áp pin x AH x hiệu suất làm việc) / mức đánh giá VA = giá trị x 60 = thời gian ước tính để chạy <===
Giả sử, với hệ thống có mức đánh giá VA là 700, điện áp pin là 12, mức AH là 9 và hiệu suất làm việc là 90% (0,9) thì thời gian ước tính để UPS chạy sẽ bằng (12 x 9 x 0,9)/700 = 0,139 x 60 = 8,3 phút. Điều này có nghĩa UPS cần phải duy trì hệ thống tải ở chế độ tối đa khoảng hơn 8 phút.
3. Sự khác biệt giữa các loại UPS
Sau khi kiểm tra bằng các công cụ tính toán, người dùng cần phân biệt giữa các loại công nghệ trên các loại UPS hiện nay. Về cơ bản, có 3 nguyên tắc thiết kế UPS hiện nay, trong đó thiết kế đơn giản và rẻ tiền có tên là Offline/Standby UPS. Đây là một thiết kế cơ bản nhất, cung cấp khả năng sạc pin và khi mất điện sẽ cung cấp điện như một pin dự phòng với thời gian chuyển đổi mất khoảng 20 - 100 ms, nói chung là ở mức chấp nhận được của hầu hết các thiết bị điện tử.
Trong khi đó, chuẩn Line- Interactive UPS có một thiết kế tương tự như Offline/Standby UPS nhưng có trang bị một biến áp đặc biệt giúp xử lý tốt hơn khi gặp sự cố về điện. Nếu người dùng sống trong khu vực thường xuyên điện bị sụt áp hoặc các vấn đề liên quan với dòng điện (không ổn định), đây chắc chắn sẽ là lựa chọn ưu tiên hàng đầu.
Cuối cùng là Online UPS, loại mắc tiền nhất của UPS vì nó đòi hỏi mức độ cao hơn, hoàn toàn cô lập với các thiết bị gắn liền với nó từ nguồn điện lưới và có khả năng giúp tất cả các thiết bị điện của người dùng đạt mức độ ổn định rất cao. Tuy nhiên, mức chi phí mà người dùng phải bỏ ra cho loại UPS này cao hơn khoảng 200 - 400% so với Line-Interactive UPS, và phạm vi áp dụng sản phẩm là không phổ biến với người sử dụng thông thường.
Sơ đồ nguyên lý UPS Online
Sơ đồ nguyên lý UPS Offline
4. So sánh các tính năng phụ
Mặc dù hiệu quả sử dụng pin là điều được quan tâm nhất ở UPS, nhưng bên cạnh đó có cũng còn nhiều tính năng bổ sung để nâng cao khả năng của thiết bị. Sau đây là những tính năng bổ sung của UPS mà người dùng nên quan tâm khi lựa chọn:
- Phần mềm bổ sung, khả năng tương thích hệ điều hành: những UPS cao cấp có giá trị từ vài trăm đến hàng triệu đồng đều cần phải có một số phương pháp giao tiếp với máy tính mà nó được gắn vào. Đối với hầu hết các thiết bị, UPS làm việc thông qua một cáp đơn giản chạy giữa UPS với máy tính để truyền tải năng lượng cho máy. Khi mua một UPS, người dùng cần chắc chắn rằng thiết bị mình đang tìm kiếm có thể giao tiếp tốt với UPS và giao tiếp với hệ điều hành mà người dùng đã chọn. Nếu sử dụng Windows, điều này có thể không là vấn đề, nhưng nếu sử dụng OS X hay Linux, người dùng cần phải kiểm tra kĩ xem UPS có phần mềm hỗ trợ giao tiếp với hệ điều hành đó hay không.
- Bộ lọc cáp: nếu sử dụng UPS cho các modem hay router, người dùng nên kiểm tra các bộ lọc để đảm bảo rằng UPS bao gồm cổng bảo vệ/lọc cho Ethernet và cáp Coax (cáp đồng trục).
- Màn hình: không phải tất cả các UPS cần phải có màn hình hiển thị, nhưng đây có thể là một trang bị hữu ích. Một màn hình hiển thị nhỏ gọn có thể giúp người dùng biết thêm thông tin về thời gian sử dụng còn lại, sức khỏe của pin, và những thông tin liên quan khác.
- Tiếng ồn/quạt làm mát: các loại UPS nhỏ thường không có quạt làm mát, nhưng những thiết bị lớn thường có trang bị phương pháp này, do đó hãy chú ý đến tiếng ồn khi quạt hoạt động, đặc biệt khi sử dụng UPS cho các rạp hát tại gia.
- Pin thay thế: người dùng cũng cần xem liệu UPS có pin để thay thế không, và chi phí là bao nhiêu. Pin UPS có thời gian sử dụng khoảng 3 - 5 năm, do đó người dùng sẽ cần phải thay pin mới khi pin của UPS giảm chất lượng.
Nguồn: Howtogeek
