Tác giả: Higashino Keigo
Xuất bản và phát hành bởi nxb Văn Hóa Sài Gòn, liên kết với Nhã Nam
Giá bìa: 68.000đ
Khi nhấn chuông cửa nhà nghi can chính của vụ án mới, điều tra viên Kusanagi không ngờ rằng anh sắp phải đối đầu với thiên tài ẩn dật. Kusanagi càng không thể ngờ, chỉ một câu nói vô thưởng vô phạt của anh đã kéo người bạn thân, Manabu Yukawa, một phó giáo sư vật lý tài năng, vào vụ án. Và điều làm sững sờ nhất, đó là vụ án kia cũng chỉ như một bài tóan cấp 3 đơn giản, tuy nhiên khi ẩn số X được phơi bày lại không đem đến hạnh phúc cho bất cứ ai…
*******
Nói sau nhỉ… Truyện không có những tình tiết hồi hộp hấp dẫn, không có kiểusuy luận tỉ mỉ chi tiết cao siêu như Sherlock Holmes hay Poirot, cũng không có những pha hành động nghẹt thở như truyện của James Hadley Chase. Sự lôi cuốn của “Phía sau nghi can X” khác với những truyện trinh thám mình đã từng đọc.
Quả thật, “Phía sau nghi can X” có cách kể chuyện, hay bố cục, rất khác so với tất cả truyện trinh thám mình đã đọc. Thường thì truyện trinh thám có bố cục là vụ án xảy ra ngay đầu truyện, sau đó thám tử từ từ lần theo các dấu vết, cuối cùng độc giả mới biết chân tướng hung thủ và động cơ giết người. Trong truyện này thì ngược lại. Tác giả dành vài chục trang đầu để kể về mối quan hệ của nạn nhân, hung thủ và vị thiên tài ẩn dật, và cuộc sống hằng ngày của họ. Tại sao xảy ra vụ án mạng. Tại sao có thêm đồng phạm. Tất cả dường như rõ ràng ngay từ đầu.
Điểm hấp dẫn của câu chuyện là cuộc đấu trí giữa cảnh sát và hung thủ (hay nói đúng hơn là giữa cảnh sát với thiên tài ẩn dật). Anh thiên tài đã vạch ra một kế họach hòan hảo để đặt bẫy cho hướng điều tra của cảnh sát. Anh làm tất cả chỉ với mục đích duy nhất là bảo vệ hung thủ. Hầu hết mọi chuyện đều nằm trong kế họach của anh. Nhưng, cuối cùng, có một điều đã không xảy ra theo đúng dự tính của anh… Chính điều đó làm anh đau khổ nhất…
Ngọai trừ một số ít truyện của James Hadley Chase, hầu như tất cả những truyện trinh thám mình từng đọc đều chú ý miêu tả tội ác hơn là quan tâm đến tình người. Riêng truyện này, “Phía sau nghi can X”, tình người và tính nhân văn được thể hiện rõ rệt. Tình yêu của anh thiên tài dành cho hung thủ – một phụ nữ trung niên xinh đẹp, thật quá lớn lao, tưởng chừng ko thể có thật, chỉ có thể xảy ra trong tiểu thuyết (ừ thì đây đúng là tiểu thuyết mà…). Chỉ tiếc, lúc chị nhận ra đã quá muộn. Đúng như câu giới thiệu ở bìa sách: khi ẩn số X được phơi bày lại không đem đến hạnh phúc cho bất cứ ai…
Nạn nhân là một tên khốn nạn. Hắn chết thì xã hội mất đi một vết cặn bã. Nhưng chỉ vì hắn mà biết bao người tốt phải đau khổ, phải day dứt… Cuối cùng, người bất hạnh nhất có lẽ là anh thiên tài…
Khi đọc câu chuyện, mình cứ ngỡ mình đã hiểu được cả vụ án, nhưng không đơn giản như vậy. Đến khúc cuối, khi ẩn số cuối cùng được giải ra, lại mở ra một đáp án bất ngờ. Anh thiên tài đánh lạc hướng điều tra của cảnh sát; tác giả đánh lạc hướng suy luận của độc giả.
