Shill coin là hành động kích thích tâm lý người khác khiến họ muốn mua một đồng tiền điện tử nào đó. Trong tiếng Anh, nó có nghĩa là “cò mồi” và thường được sử dụng với ý tiêu cực hơn là tích cực.
Matt Damon - nam diễn viên, nhà sản xuất phim và biên kịch nổi tiếng người Mỹ - đi qua một hành lang trắng. Vừa đi, ông vừa nói về điều gì khiến một người trở nên dũng cảm. Những người leo núi Everest rất dũng cảm. Anh em nhà Wright, hai phi công đầu tiên trên thế giới, là những người rất dũng cảm. Các phi hành gia cũng vậy. Những nhà thám hiểm và doanh nhân cũng dũng cảm vì họ biết “nắm lấy thời điểm và cam kết”.
“Vận may,” nam diễn viên gật gù nói, “ủng hộ những người dũng cảm.”
Một cảnh trong video quảng cáo tiền điện tử của Matt Damon.
Và đó là nội dung trong một video của Damon để quảng cáo cho các dịch vụ của Crypto.com, một sàn giao dịch tiền điện tử có trụ sở tại Singapore, nền tảng gần đây đã chi 700 triệu USD để giành quyền đặt tên cho khu thể thao tổng hợp khổng lồ lớn nhất thành phố Los Angeles, nơi thường xuyên diễn ra các trận thi đấu bóng rổ đỉnh cao.
Damon không phải là người nổi tiếng duy nhất đang quảng cáo trong lĩnh vực tiền điện tử. Tom Brady, tiền vệ bóng bầu dục nổi tiếng người Mỹ, là người phát ngôn của sàn giao dịch tiền điện tử FTX. Ngôi sao trên nền tảng TikTok Charli D'Amelio đang quảng cáo cho sàn giao dịch Gemini. Còn Kim Kardashian thì gần đây đã “shill” một đồng tiền mã hóa ít được biết đến có tên là EthereumMax cho 276 triệu người theo dõi trên Instagram của cô ấy vào tháng 5. Ở Việt Nam, một vài streamer gần đây cũng đang tập shill các dự án GameFi ít người biết tới, và có vẻ cũng thành công.
Các quảng cáo tiền điện tử giờ đã ở khắp mọi nơi. Facebook gần đây đã đảo ngược lệnh cấm đối với nội dung quảng cáo về tiền điện tử. Cả hai sàn Crypto.com và FTX thậm chí đều đã chạy quảng cáo trong thời gian phát sóng sự kiện Super Bowl nổi tiếng năm nay, nơi mỗi quảng cáo 30 giây có trị giá lên tới 6,5 triệu USD. Còn quảng cáo trên truyền hình của Damon, đã chạy trong nhiều tháng và có giá khoảng 38 triệu USD.
Và nội dung của nó rõ ràng có phần đúng đắn. Bạn cần phải dũng cảm để đầu tư vào tiền điện tử, vì nó là một trong những tài sản dễ bay hơi và không được kiểm soát nhất dành cho các nhà đầu tư mới và nhỏ lẻ.
Bạn phải thực sự dũng cảm khi đầu tư vào các đồng tiền điện tử như thế này, khi theo chân những KOL mới chỉ có vài tháng kinh nghiệm thị trường.
Tiền điện tử có phải là một khoản đầu tư thông minh?
Quảng cáo của Crypto.com khuyên người xem hãy dũng cảm. Và nếu sự dũng cảm đòi hỏi phải đầu tư vào các tài sản có ít hoặc không có sự minh bạch, thì các khoản đầu tư tiền điện tử thực sự là một bài kiểm tra về lòng dũng cảm.
Nói chung, luật chứng khoán ở các nước yêu cầu các công ty tiết lộ thông tin quan trọng về cổ phiếu và các sản phẩm tài chính khác bao gồm người chịu trách nhiệm, kết quả tài chính và dự báo về những gì sắp xảy ra. Các nhà đầu tư có quyền truy đòi hợp pháp nếu họ đã bị lừa dối hoặc lừa gạt. Nhưng không có quy định tương tự nào áp dụng cho tiền điện tử.
Hầu hết, nhiều nền tảng tiền điện tử chỉ có “sách trắng” nêu rõ mục đích của họ. Như Bitcoin được sử dụng trong các giao dịch tài chính ngang hàng và Ethereum được xây dựng để lưu trữ phần mềm phi tập trung. Nhưng các đồng tiền liên kết với các blockchain này thì không, thậm chí không có gì cả.
Nếu sự dũng cảm đòi hỏi phải đầu tư vào các tài sản có ít hoặc không có sự minh bạch, thì các khoản đầu tư tiền điện tử thực sự là một bài kiểm tra về lòng dũng cảm.
Tuy nhiên, tiền điện tử đã trở thành loại hình đầu tư cực kỳ phổ biến đối với các nhà đầu cơ, chứ không chỉ các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Thị trường tiền điện tử đã tràn ngập các nhà đầu tư theo quy mô tổ chức trong những năm gần đây, bao gồm các quỹ đầu cơ, quỹ hưu trí và các nhà tài trợ. Các ngân hàng và các nhà đầu tư mạo hiểm cũng đang dấn sâu vào lĩnh vực này.
Kể từ đầu tháng 3/2020, giá bitcoin đã tăng gần gấp 4 lần lên 43.118 USD, trong khi giá Ethereum đã tăng lên 10 lần. Điều đó mang lại vô số lợi nhuận: 1.000 USD đầu tư vào bitcoin vào tháng 3/2020, hiện sẽ trị giá khoảng 5.000 USD vào hôm nay. Để so sánh thì một khoản đầu tư tương tự và có rủi ro thấp, như Quỹ chỉ số Fidelity 500, chỉ giúp bạn tăng số tiền lên 1.577 USD trong thời gian đó.
Rủi ro của tiền điện tử
“Tiền điện tử là các đơn đặt hàng có mức độ rủi ro lớn hơn bất kỳ thứ gì trên thị trường chứng khoán”, Eshwar Venugopal, giáo sư tài chính tại Đại học Central Florida, cho biết. Và nguyên nhân chủ yếu là do thiếu minh bạch tài chính và trách nhiệm giải trình pháp lý đi kèm khi so với thị trường chứng khoán đã được quản lý.
Ông ví việc đầu tư vào tiền điện tử giống như việc trở thành một nhà đầu tư thiên thần cho một công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu và bạn phải biết rằng khoản đầu tư của mình có thể về 0. Đối với các nhà đầu tư tiền điện tử, “rủi ro là do thiếu thông tin, thông tin sai lệch và đầu cơ”, ông nói.
Một dòng tweet của Elon Musk có ý nghĩa cực kỳ quan trọng với đồng meme Dogecoin
Giáo sư Venugopal cho biết các sản phẩm tiền điện tử rủi ro nhất không có sách trắng hoặc không có mục đích kinh doanh thực sự . Các đồng meme như Dogecoin và Shiba Inu đã trở thành loại hình tiền điện tử có giá trị thứ 12 và 13 tính theo vốn hóa thị trường. Và một phần không nhỏ là do tweet của một người nổi tiếng, CEO Tesla Elon Mus. Một dòng tweet của Musk có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, vì giá của loại tài sản tiền điện tử này thường không gắn liền với hiệu suất tài chính.
“Tiền điện tử là các đơn đặt hàng có mức độ rủi ro lớn hơn bất kỳ thứ gì trên thị trường chứng khoán” - Eshwar Venugopal, giáo sư tài chính
Một nghiên cứu gần đây từ Yale và Đại học Rochester đã phát hiện ra rằng giá tiền điện tử chủ yếu được thúc đẩy bởi hai yếu tố: động lực giao dịch và sự chú ý của nhà đầu tư. Nói cách khác thì đó là cường điệu. Giá của các loại tiền điện tử trong nghiên cứu — Bitcoin, Ether và Ripple — không tương quan với quá trình vận chuyển thông thường, giống như trong các loại tài sản truyền thống như cổ phiếu, tiền tệ và hàng hóa.
Cách thêm tiền điện tử vào danh mục đầu tư của bạn
Vậy một nhà đầu tư nhỏ lẻ có nên đầu tư vào tiền điện tử không?
Mặc dù áp dụng cách đầu tư theo mạng lưới và đầu tư có tổ chức có thể giảm rủi ro, các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn nên rất thận trọng. Ngay cả các nhà lập kế hoạch tài chính chuyên nghiệp vẫn luôn cố gắng tư vấn cho khách hàng về rủi ro đi kèm đầu tư tiền điện tử, nhưng nhiều người khuyên bạn nên đặt quá 5% danh mục đầu tư của mình vào tiền điện tử.
Caitlin Cook, người đứng đầu mảng cộng đồng của Onramp Invest, một công ty phần mềm chuyên cung cấp thông ti n tư vấn cho thị trường tiền điện tử, cho biết các nhà lập kế hoạch và nhà đầu tư cần hiểu cách thị trường tiền điện tử biến động như thế nào và lập ngân sách phù hợp nếu họ muốn đầu tư.
“Nếu thấy giá trị tiền điện tử giảm 30% trong một ngày, bạn có thể chấp nhận điều đó không?”, Cook đặt câu hỏi. “Cá nhân tôi tin tưởng chắc chắn rằng bạn không nên đặt nặng khoản đầu tư này hơn mức bạn có thể chấp nhận việc chúng có khả năng sẽ về 0, cho dù bạn có lạc quan như thế nào về lĩnh vực này.”
Matt Damon - nam diễn viên, nhà sản xuất phim và biên kịch nổi tiếng người Mỹ - đi qua một hành lang trắng. Vừa đi, ông vừa nói về điều gì khiến một người trở nên dũng cảm. Những người leo núi Everest rất dũng cảm. Anh em nhà Wright, hai phi công đầu tiên trên thế giới, là những người rất dũng cảm. Các phi hành gia cũng vậy. Những nhà thám hiểm và doanh nhân cũng dũng cảm vì họ biết “nắm lấy thời điểm và cam kết”.
“Vận may,” nam diễn viên gật gù nói, “ủng hộ những người dũng cảm.”
Một cảnh trong video quảng cáo tiền điện tử của Matt Damon.
Và đó là nội dung trong một video của Damon để quảng cáo cho các dịch vụ của Crypto.com, một sàn giao dịch tiền điện tử có trụ sở tại Singapore, nền tảng gần đây đã chi 700 triệu USD để giành quyền đặt tên cho khu thể thao tổng hợp khổng lồ lớn nhất thành phố Los Angeles, nơi thường xuyên diễn ra các trận thi đấu bóng rổ đỉnh cao.
Damon không phải là người nổi tiếng duy nhất đang quảng cáo trong lĩnh vực tiền điện tử. Tom Brady, tiền vệ bóng bầu dục nổi tiếng người Mỹ, là người phát ngôn của sàn giao dịch tiền điện tử FTX. Ngôi sao trên nền tảng TikTok Charli D'Amelio đang quảng cáo cho sàn giao dịch Gemini. Còn Kim Kardashian thì gần đây đã “shill” một đồng tiền mã hóa ít được biết đến có tên là EthereumMax cho 276 triệu người theo dõi trên Instagram của cô ấy vào tháng 5. Ở Việt Nam, một vài streamer gần đây cũng đang tập shill các dự án GameFi ít người biết tới, và có vẻ cũng thành công.
Các quảng cáo tiền điện tử giờ đã ở khắp mọi nơi. Facebook gần đây đã đảo ngược lệnh cấm đối với nội dung quảng cáo về tiền điện tử. Cả hai sàn Crypto.com và FTX thậm chí đều đã chạy quảng cáo trong thời gian phát sóng sự kiện Super Bowl nổi tiếng năm nay, nơi mỗi quảng cáo 30 giây có trị giá lên tới 6,5 triệu USD. Còn quảng cáo trên truyền hình của Damon, đã chạy trong nhiều tháng và có giá khoảng 38 triệu USD.
Và nội dung của nó rõ ràng có phần đúng đắn. Bạn cần phải dũng cảm để đầu tư vào tiền điện tử, vì nó là một trong những tài sản dễ bay hơi và không được kiểm soát nhất dành cho các nhà đầu tư mới và nhỏ lẻ.
Bạn phải thực sự dũng cảm khi đầu tư vào các đồng tiền điện tử như thế này, khi theo chân những KOL mới chỉ có vài tháng kinh nghiệm thị trường.
Tiền điện tử có phải là một khoản đầu tư thông minh?
Quảng cáo của Crypto.com khuyên người xem hãy dũng cảm. Và nếu sự dũng cảm đòi hỏi phải đầu tư vào các tài sản có ít hoặc không có sự minh bạch, thì các khoản đầu tư tiền điện tử thực sự là một bài kiểm tra về lòng dũng cảm.
Nói chung, luật chứng khoán ở các nước yêu cầu các công ty tiết lộ thông tin quan trọng về cổ phiếu và các sản phẩm tài chính khác bao gồm người chịu trách nhiệm, kết quả tài chính và dự báo về những gì sắp xảy ra. Các nhà đầu tư có quyền truy đòi hợp pháp nếu họ đã bị lừa dối hoặc lừa gạt. Nhưng không có quy định tương tự nào áp dụng cho tiền điện tử.
Hầu hết, nhiều nền tảng tiền điện tử chỉ có “sách trắng” nêu rõ mục đích của họ. Như Bitcoin được sử dụng trong các giao dịch tài chính ngang hàng và Ethereum được xây dựng để lưu trữ phần mềm phi tập trung. Nhưng các đồng tiền liên kết với các blockchain này thì không, thậm chí không có gì cả.
Nếu sự dũng cảm đòi hỏi phải đầu tư vào các tài sản có ít hoặc không có sự minh bạch, thì các khoản đầu tư tiền điện tử thực sự là một bài kiểm tra về lòng dũng cảm.
Tuy nhiên, tiền điện tử đã trở thành loại hình đầu tư cực kỳ phổ biến đối với các nhà đầu cơ, chứ không chỉ các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Thị trường tiền điện tử đã tràn ngập các nhà đầu tư theo quy mô tổ chức trong những năm gần đây, bao gồm các quỹ đầu cơ, quỹ hưu trí và các nhà tài trợ. Các ngân hàng và các nhà đầu tư mạo hiểm cũng đang dấn sâu vào lĩnh vực này.
Kể từ đầu tháng 3/2020, giá bitcoin đã tăng gần gấp 4 lần lên 43.118 USD, trong khi giá Ethereum đã tăng lên 10 lần. Điều đó mang lại vô số lợi nhuận: 1.000 USD đầu tư vào bitcoin vào tháng 3/2020, hiện sẽ trị giá khoảng 5.000 USD vào hôm nay. Để so sánh thì một khoản đầu tư tương tự và có rủi ro thấp, như Quỹ chỉ số Fidelity 500, chỉ giúp bạn tăng số tiền lên 1.577 USD trong thời gian đó.
Rủi ro của tiền điện tử
“Tiền điện tử là các đơn đặt hàng có mức độ rủi ro lớn hơn bất kỳ thứ gì trên thị trường chứng khoán”, Eshwar Venugopal, giáo sư tài chính tại Đại học Central Florida, cho biết. Và nguyên nhân chủ yếu là do thiếu minh bạch tài chính và trách nhiệm giải trình pháp lý đi kèm khi so với thị trường chứng khoán đã được quản lý.
Ông ví việc đầu tư vào tiền điện tử giống như việc trở thành một nhà đầu tư thiên thần cho một công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu và bạn phải biết rằng khoản đầu tư của mình có thể về 0. Đối với các nhà đầu tư tiền điện tử, “rủi ro là do thiếu thông tin, thông tin sai lệch và đầu cơ”, ông nói.
Một dòng tweet của Elon Musk có ý nghĩa cực kỳ quan trọng với đồng meme Dogecoin
Giáo sư Venugopal cho biết các sản phẩm tiền điện tử rủi ro nhất không có sách trắng hoặc không có mục đích kinh doanh thực sự . Các đồng meme như Dogecoin và Shiba Inu đã trở thành loại hình tiền điện tử có giá trị thứ 12 và 13 tính theo vốn hóa thị trường. Và một phần không nhỏ là do tweet của một người nổi tiếng, CEO Tesla Elon Mus. Một dòng tweet của Musk có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, vì giá của loại tài sản tiền điện tử này thường không gắn liền với hiệu suất tài chính.
“Tiền điện tử là các đơn đặt hàng có mức độ rủi ro lớn hơn bất kỳ thứ gì trên thị trường chứng khoán” - Eshwar Venugopal, giáo sư tài chính
Một nghiên cứu gần đây từ Yale và Đại học Rochester đã phát hiện ra rằng giá tiền điện tử chủ yếu được thúc đẩy bởi hai yếu tố: động lực giao dịch và sự chú ý của nhà đầu tư. Nói cách khác thì đó là cường điệu. Giá của các loại tiền điện tử trong nghiên cứu — Bitcoin, Ether và Ripple — không tương quan với quá trình vận chuyển thông thường, giống như trong các loại tài sản truyền thống như cổ phiếu, tiền tệ và hàng hóa.
Cách thêm tiền điện tử vào danh mục đầu tư của bạn
Vậy một nhà đầu tư nhỏ lẻ có nên đầu tư vào tiền điện tử không?
Mặc dù áp dụng cách đầu tư theo mạng lưới và đầu tư có tổ chức có thể giảm rủi ro, các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn nên rất thận trọng. Ngay cả các nhà lập kế hoạch tài chính chuyên nghiệp vẫn luôn cố gắng tư vấn cho khách hàng về rủi ro đi kèm đầu tư tiền điện tử, nhưng nhiều người khuyên bạn nên đặt quá 5% danh mục đầu tư của mình vào tiền điện tử.
Caitlin Cook, người đứng đầu mảng cộng đồng của Onramp Invest, một công ty phần mềm chuyên cung cấp thông ti n tư vấn cho thị trường tiền điện tử, cho biết các nhà lập kế hoạch và nhà đầu tư cần hiểu cách thị trường tiền điện tử biến động như thế nào và lập ngân sách phù hợp nếu họ muốn đầu tư.
“Nếu thấy giá trị tiền điện tử giảm 30% trong một ngày, bạn có thể chấp nhận điều đó không?”, Cook đặt câu hỏi. “Cá nhân tôi tin tưởng chắc chắn rằng bạn không nên đặt nặng khoản đầu tư này hơn mức bạn có thể chấp nhận việc chúng có khả năng sẽ về 0, cho dù bạn có lạc quan như thế nào về lĩnh vực này.”
Theo Genk
