Angus_Bert
Film critic
Mặc dù xuất hiện rất nhiều trong tự nhiên và gần như toàn bộ vận dụng như lon nước ngọt, vật liệu nhôm gần như không có chỗ đứng vững chắc đối với các thiết bị điện tử hiện đại mãi cho đến những năm gần đây. Steve Jobs là kẻ đã khai sáng điều này, khi cho ra đời chiếc Macbook thiết kế nguyên khối, và cũng từ đó thì một phong trào đã được ra đời.
Chắc hẳn nhiều người đã tự hỏi rằng, rồi điều tiếp theo sẽ là gì? Và liệu Apple có tiếp tục lặp lại được điều này với vụ đầu tư mới nhất của họ trong việc sản xuất hay không, khi vật liệu được tập trung phát triển lần này là kính sapphire?
Thời điểm then chốt của vỏ nhôm xảy ra vào tháng 10 năm 2008. "Chúng tôi đã làm việc rất vất vả để để cố gắng thiết kế một số khung mẫu nguyên khối mới," Jony Ive chia sẻ trong bộ áo pull quần jeans quen thuộc của mình tại sự kiện ra mắt sản phẩm mới. Những gì mà Apple đã làm đơn giản là mang phong cách thiết kế nhôm nguyên khối của chiếc Macbook Air mà hãng đã giới thiệu trước đó vài tháng và 'gây giống' cho loạt sản phẩm Macbook và Macbook Pro của mình. Công nghệ CNC (computer numerically controlled) - gọi đơn giản là Tiện - không phải là kĩ thuật hay được sử dụng nhiều đến như thế, nhưng với thay đổi từ Apple thì nó đã trở nên vô cùng phổ biến.
"Nhôm giờ đây đã rẻ hơn và dễ trang bị hơn rất nhiều nhờ vào công của Apple," Ming-Chi Kuo của KGI Securities chia sẻ. Đánh giá của vị này, cũng như rất nhiều người khác, chính là nhờ có nhu cầu của Apple mà đã thúc đẩy 'nhiều nhà cung cấp kim loại nhôm có liên quan đầu tư nhiều hơn cho dây chuyền và công nghệ sản xuất của họ'. Tất cả đều cạnh tranh để tạo ra được một mức giá thỏa mãn nhu cầu của hãng sản xuất những chiếc Macbook về một nguồn kim loại ổn định. Bạn không cần phải đồng ý với Steve Jobs rằng Apple 'đã phát minh ra một cách chế tạo máy tính xách tay hoàn toàn mới chỉ từ một khối nhôm duy nhất' và nhờ đó mà thay đổi toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất trong khía cạnh vật liệu.
"Cách đây mười năm, bạn không thể tìm đủ người để có thể sản xuất một chiếc điện thoại vỏ nhôm, ngay cả bạn có đủ tiền để làm chuyện đó," cựu giám đốc thiết kế của HTC Scott Croyle nói. Chiếc Motorola Razr đầu tiên cũng có thiết kế kim loại, nhưng nó cũng khá sơ sài, và phải mãi đến năm 2010 thì chúng ta mới có được một chiếc điện thoại vỏ nhôm nguyên khối của chiếc HTC Legend. Nokia và Apple sau đó cũng tiếp bước với chiếc N8 và iPhone 5, cũng kể từ sau đó phong trào sản xuất điện thoại vỏ kim loại đang ngày càng nở rộ như nấm sau mưa.
Trưởng phòng vật liệu và màu sắc của Nokia, Joeske Schellen cũng tán thành với suy nghĩ của Croyle về một 'cuộc cách mạng sản xuất' trong suốt nhiều năm qua, thời điểm mà việc chế tạo và sản xuất vật liệu nhôm đang dần nở rộ và khả thi với một quy mô lớn. Vẫn có những vấn đề lớn cho chuyện làm cho một chiếc điện thoại kim loại làm việc hoàn hảo - đặc biệt là trong việc giải quyết vấn đề nhiễu ăngten - nhưng Croyle nhấn mạnh một điểm quan trọng rằng các công ty nhỏ hơn không hề có sự tinh túy từ việc 'phát minh ra một dây chuyền sản xuất vật liệu mới' như Apple đang có.
Mặc dù cả Nokia và HTC không hề nhận ra những đóng góp mà Apple đã làm khi mở ra cánh cửa thiết bị điện tử phong cách vỏ nhôm, thì Hiệp hội Nhôm Hoa Kì lại hoàn toàn khác. Những ai ghé thăm trang web aluminum.org điều sẽ nhận được lời chào đón đầu tiên với câu nói 'Cảm ơn, Steve Jobs - Người đã khiến cho chất liệu Nhôm trở nên thú vị trở lại'. Sự ảnh hưởng từ việc ra mắt chiếc Macbook 2008 cho đến nay vẫn còn dư âm, đến mức mà nhà sản xuất tai nghe NOCS cũng đang cho ra mắt 'một tuyệt phẩm nghệ thuật đến từ kĩ thuật CNC' với giá 80$.
Nếu như để chỉ ra triết lí kinh doanh của Apple, thì vỏ nhôm nguyên khối chính là ví dụ tiêu biểu. Một khi mà Cupertino đã quyết định sẽ đi theo phương pháp sản xuất mắc tiền và chưa từng có như thế, hãng sẽ không do dự tìm kiếm cho được một nhà cung cấp và sản xuất có thể biến yêu cầu của mình trở thành hiện thực. Cách tiếp cận đầy 'bạo lực' này đã mang đến rất nhiều thành quả cho Apple, và thật sự ngành công nghiệp cũng hưởng lợi không ít từ đó. Một ví dụ khác cho chuyện này chính là khi ViewSonic thầu về tất cả lô hàng màn hình iPad để dùng cho dòng máy tính bảng Android giá rẻ của mình sau khi Apple không cần chúng nữa.
Đó là những gì mà Apple vẫn thường hay làm, nhưng có lẽ với sapphire thì lại không như thế. Sau khi chốt giao kèo với T Advanced Technologies vào tháng 11 vừa rồi để có thể sản xuất kính sapphire tại nhà máy mới ở Arizona, Apple giờ đây đang dần hướng trọng tâm sang ngành kinh doanh sản xuất hơn thay vì chỉ là đi gom góp các phụ kiện lại với nhau như trước đây. Đây là một chiến lược hoàn toàn mới, nhưng thực ra đều đã được dự báo trước đó cả. Horace Dediu đã từng chỉ ra phương hướng sản xuất đó của Apple trong vào một bài phân tích năm 2011, Táo càng ngày sẽ càng cố gắng kiểm soát nhiều hơn các công cụ, máy móc và thiết bị được sử dụng để tạo ra sản phẩm của mình. Việc sở hữu hẳn một nhà máy chỉ là bước đi tiếp theo trong quá trình thay đổi này, và mục tiêu cuối cùng của hãng sẽ là nắm giữ độc quyền những cải tiến công nghệ dành cho riêng mình. Không phải outsource (thuê làm hộ) mọi thứ ra cho người khác, Apple đang dần hạn chế tối thiểu những nguy cơ rò rỉ mang nhiều lợi thế đến cho các đối thủ của mình.
Có rất nhiều khác biệt thực tế giữa sapphire và nhôm mà nhiều phần trong số chúng đã tạo động lực cho Apple. Trong khi món kim loại màu bạc chiếm đến 8% phần vật chất củ vỏ Trái đất và chưa hề cho thấy sự thiếu hụt nguồn cung, thì sapphire nhân tạo lại đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Nhà vật lí học ĐH Harvard Frans Spaepen cho biết quá trình tạo ra kính sapphire 'hiện tại đã rất phát triển và sẽ không phải trải qua kiểu cách mạng như như kim loại nhôm rẻ tiền'. Trưởng bộ phận thiết kế của Vertu Hutch Hutchison cũng đồng ý, và thêm vào rằng những đặc tính vật liệu có trong sapphire thật sự là cơn ác mộng khi phải giải quyết. Nó là một vật liệu rất cứng, chống xước nhưng cũng vì thế mà nó 'cực kì vất vả để cắt, mài và đánh bóng...các công cụ kim cương là thứ duy nhất có tác dụng khi tham gia vào bất cứ khâu nào trong quá trình chế tác.' Về cơ bản, sapphire cũng gần như ngược lại hẳn so với nhôm, thứ luôn được tán dương cho khả năng uốn dẻo và linh hoạt trong tạo hình của mình.
Một so sánh thú vị hơn của Hutchison là về sapphire và titan. Món kim loại siêu cứng này là vật liệu mà Apple từng dùng trong các mẫu lapto của họ trước khi nhôm có mặt, và nó cũng đã từng được các nhà sản xuất điện thoại dùng trong nhiều thập kỉ, nhưng những vấn đề về giá thành cũng như khó khăn trong việc chế tác đã khiến nó bị giới hạn quan các sản phẩm cao cấp. Schellen của Nokia đã từng chia sẻ với người viết bài này rằng một tấm kính màn hình sapphire sẽ khiến công ty của cô tốn gấp 10 thời gian hoàn thiện so với cũng mẫu nhưng vật liệu là Gorilla Glass, và nó cũng không phong phú về kiểu dáng khi màn hình sapphire phải phẳng - không thể cong hay gì đó khác. Không chỉ thế, độ giòn dễ vỡ cũng là thứ trở ngại, Scott Croyle có kể rằng HTC đã từng cho thử drop-test của các vật liệu như cyramic và sapphire, 'chúng vỡ vụn ra như cám vậy'.
Nhưng ngay cả khi tồn tại những rào cả như thế, Vertu trong suốt hơn 15 năm đã luôn sử dụng kính sapphire làm màn hình trong tất cả các chiếc điện thoại của họ, hiện tại thì hãng đang có chiếc Vertu Constellation 4.3 inch với màn hình được phủ một lớp mỏng sapphire. Trước khi kí hợp đồng với Apple, GT chỉ toàn đi quảng cáo miếng dáng màn hình sapphire của họ do iPhone, vậy nên ngay ở hiện tại thì hãng cũng đã sẵn sàng để sản xuất iPhone màn hình sapphire. Một điểm nữa cũng cần nói, trong khi giá bán của dòng Constellation là vài ngàn đô la, thì mục tiêu của Apple là dành cho thị trường đại chúng.
Liệu nhà máy ở Arizona có thể tăng được khả năng sản xuất và giúp cho sapphire trở thành một món vật liệu có thể thay thế được toàn bộ màn hình iPhone hiện tại không? Đối với nhiều nhà khoa học về vật liệu và thống kê công nghiệp di động thì đây là một mục tiêu lạc quan tếu trong năm nay. Những lợi ích tức thời mà Apple hưởng được từ dây chuyền sản xuất kính sapphire mới ở hiện tại có thể sẽ chỉ dừng lại ở phần ống kính của camera, nút Home hay thậm chí là màn hình của iWatch. Rõ ràng với những ví dụ thực tiễn đang có trên thị trường hiện tại, khi màn hình sapphire mới chỉ dừng lại ở các mẫu điện thoại xa xỉ, những gì mà Apple có thể làm là đưa nó đến với người dùng phổ thông nhờ vào các thiết bị đeo được, nếu như hãng thật sự có dự tính ra mắt.
Lịch sử phát triển của Apple cho thấy những tham vọng to lớn của hãng, cũng như những vụ đầu tư đột phá. Sự khác biệt khi Apple tiếp cận vật liệu sapphire, chính là việc nó khó có thể bị sao chép. Apple đang tạo ra một chuỗi cung ứng mới, khép kín và tinh vi hơn, đến mức chỉ có những kẻ máu mặt thật sự như Samsung mới có thể cạnh tranh nổi.
|
Chắc hẳn nhiều người đã tự hỏi rằng, rồi điều tiếp theo sẽ là gì? Và liệu Apple có tiếp tục lặp lại được điều này với vụ đầu tư mới nhất của họ trong việc sản xuất hay không, khi vật liệu được tập trung phát triển lần này là kính sapphire?
Thời điểm then chốt của vỏ nhôm xảy ra vào tháng 10 năm 2008. "Chúng tôi đã làm việc rất vất vả để để cố gắng thiết kế một số khung mẫu nguyên khối mới," Jony Ive chia sẻ trong bộ áo pull quần jeans quen thuộc của mình tại sự kiện ra mắt sản phẩm mới. Những gì mà Apple đã làm đơn giản là mang phong cách thiết kế nhôm nguyên khối của chiếc Macbook Air mà hãng đã giới thiệu trước đó vài tháng và 'gây giống' cho loạt sản phẩm Macbook và Macbook Pro của mình. Công nghệ CNC (computer numerically controlled) - gọi đơn giản là Tiện - không phải là kĩ thuật hay được sử dụng nhiều đến như thế, nhưng với thay đổi từ Apple thì nó đã trở nên vô cùng phổ biến.
"Nhôm giờ đây đã rẻ hơn và dễ trang bị hơn rất nhiều nhờ vào công của Apple," Ming-Chi Kuo của KGI Securities chia sẻ. Đánh giá của vị này, cũng như rất nhiều người khác, chính là nhờ có nhu cầu của Apple mà đã thúc đẩy 'nhiều nhà cung cấp kim loại nhôm có liên quan đầu tư nhiều hơn cho dây chuyền và công nghệ sản xuất của họ'. Tất cả đều cạnh tranh để tạo ra được một mức giá thỏa mãn nhu cầu của hãng sản xuất những chiếc Macbook về một nguồn kim loại ổn định. Bạn không cần phải đồng ý với Steve Jobs rằng Apple 'đã phát minh ra một cách chế tạo máy tính xách tay hoàn toàn mới chỉ từ một khối nhôm duy nhất' và nhờ đó mà thay đổi toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất trong khía cạnh vật liệu.
[video=youtube;RInwNDZgF84]https://www.youtube.com/watch?v=RInwNDZgF84[/video]
"Cách đây mười năm, bạn không thể tìm đủ người để có thể sản xuất một chiếc điện thoại vỏ nhôm, ngay cả bạn có đủ tiền để làm chuyện đó," cựu giám đốc thiết kế của HTC Scott Croyle nói. Chiếc Motorola Razr đầu tiên cũng có thiết kế kim loại, nhưng nó cũng khá sơ sài, và phải mãi đến năm 2010 thì chúng ta mới có được một chiếc điện thoại vỏ nhôm nguyên khối của chiếc HTC Legend. Nokia và Apple sau đó cũng tiếp bước với chiếc N8 và iPhone 5, cũng kể từ sau đó phong trào sản xuất điện thoại vỏ kim loại đang ngày càng nở rộ như nấm sau mưa.
Trưởng phòng vật liệu và màu sắc của Nokia, Joeske Schellen cũng tán thành với suy nghĩ của Croyle về một 'cuộc cách mạng sản xuất' trong suốt nhiều năm qua, thời điểm mà việc chế tạo và sản xuất vật liệu nhôm đang dần nở rộ và khả thi với một quy mô lớn. Vẫn có những vấn đề lớn cho chuyện làm cho một chiếc điện thoại kim loại làm việc hoàn hảo - đặc biệt là trong việc giải quyết vấn đề nhiễu ăngten - nhưng Croyle nhấn mạnh một điểm quan trọng rằng các công ty nhỏ hơn không hề có sự tinh túy từ việc 'phát minh ra một dây chuyền sản xuất vật liệu mới' như Apple đang có.
Mặc dù cả Nokia và HTC không hề nhận ra những đóng góp mà Apple đã làm khi mở ra cánh cửa thiết bị điện tử phong cách vỏ nhôm, thì Hiệp hội Nhôm Hoa Kì lại hoàn toàn khác. Những ai ghé thăm trang web aluminum.org điều sẽ nhận được lời chào đón đầu tiên với câu nói 'Cảm ơn, Steve Jobs - Người đã khiến cho chất liệu Nhôm trở nên thú vị trở lại'. Sự ảnh hưởng từ việc ra mắt chiếc Macbook 2008 cho đến nay vẫn còn dư âm, đến mức mà nhà sản xuất tai nghe NOCS cũng đang cho ra mắt 'một tuyệt phẩm nghệ thuật đến từ kĩ thuật CNC' với giá 80$.
Nếu như để chỉ ra triết lí kinh doanh của Apple, thì vỏ nhôm nguyên khối chính là ví dụ tiêu biểu. Một khi mà Cupertino đã quyết định sẽ đi theo phương pháp sản xuất mắc tiền và chưa từng có như thế, hãng sẽ không do dự tìm kiếm cho được một nhà cung cấp và sản xuất có thể biến yêu cầu của mình trở thành hiện thực. Cách tiếp cận đầy 'bạo lực' này đã mang đến rất nhiều thành quả cho Apple, và thật sự ngành công nghiệp cũng hưởng lợi không ít từ đó. Một ví dụ khác cho chuyện này chính là khi ViewSonic thầu về tất cả lô hàng màn hình iPad để dùng cho dòng máy tính bảng Android giá rẻ của mình sau khi Apple không cần chúng nữa.
Đó là những gì mà Apple vẫn thường hay làm, nhưng có lẽ với sapphire thì lại không như thế. Sau khi chốt giao kèo với T Advanced Technologies vào tháng 11 vừa rồi để có thể sản xuất kính sapphire tại nhà máy mới ở Arizona, Apple giờ đây đang dần hướng trọng tâm sang ngành kinh doanh sản xuất hơn thay vì chỉ là đi gom góp các phụ kiện lại với nhau như trước đây. Đây là một chiến lược hoàn toàn mới, nhưng thực ra đều đã được dự báo trước đó cả. Horace Dediu đã từng chỉ ra phương hướng sản xuất đó của Apple trong vào một bài phân tích năm 2011, Táo càng ngày sẽ càng cố gắng kiểm soát nhiều hơn các công cụ, máy móc và thiết bị được sử dụng để tạo ra sản phẩm của mình. Việc sở hữu hẳn một nhà máy chỉ là bước đi tiếp theo trong quá trình thay đổi này, và mục tiêu cuối cùng của hãng sẽ là nắm giữ độc quyền những cải tiến công nghệ dành cho riêng mình. Không phải outsource (thuê làm hộ) mọi thứ ra cho người khác, Apple đang dần hạn chế tối thiểu những nguy cơ rò rỉ mang nhiều lợi thế đến cho các đối thủ của mình.
Có rất nhiều khác biệt thực tế giữa sapphire và nhôm mà nhiều phần trong số chúng đã tạo động lực cho Apple. Trong khi món kim loại màu bạc chiếm đến 8% phần vật chất củ vỏ Trái đất và chưa hề cho thấy sự thiếu hụt nguồn cung, thì sapphire nhân tạo lại đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Nhà vật lí học ĐH Harvard Frans Spaepen cho biết quá trình tạo ra kính sapphire 'hiện tại đã rất phát triển và sẽ không phải trải qua kiểu cách mạng như như kim loại nhôm rẻ tiền'. Trưởng bộ phận thiết kế của Vertu Hutch Hutchison cũng đồng ý, và thêm vào rằng những đặc tính vật liệu có trong sapphire thật sự là cơn ác mộng khi phải giải quyết. Nó là một vật liệu rất cứng, chống xước nhưng cũng vì thế mà nó 'cực kì vất vả để cắt, mài và đánh bóng...các công cụ kim cương là thứ duy nhất có tác dụng khi tham gia vào bất cứ khâu nào trong quá trình chế tác.' Về cơ bản, sapphire cũng gần như ngược lại hẳn so với nhôm, thứ luôn được tán dương cho khả năng uốn dẻo và linh hoạt trong tạo hình của mình.
Một so sánh thú vị hơn của Hutchison là về sapphire và titan. Món kim loại siêu cứng này là vật liệu mà Apple từng dùng trong các mẫu lapto của họ trước khi nhôm có mặt, và nó cũng đã từng được các nhà sản xuất điện thoại dùng trong nhiều thập kỉ, nhưng những vấn đề về giá thành cũng như khó khăn trong việc chế tác đã khiến nó bị giới hạn quan các sản phẩm cao cấp. Schellen của Nokia đã từng chia sẻ với người viết bài này rằng một tấm kính màn hình sapphire sẽ khiến công ty của cô tốn gấp 10 thời gian hoàn thiện so với cũng mẫu nhưng vật liệu là Gorilla Glass, và nó cũng không phong phú về kiểu dáng khi màn hình sapphire phải phẳng - không thể cong hay gì đó khác. Không chỉ thế, độ giòn dễ vỡ cũng là thứ trở ngại, Scott Croyle có kể rằng HTC đã từng cho thử drop-test của các vật liệu như cyramic và sapphire, 'chúng vỡ vụn ra như cám vậy'.
Nhưng ngay cả khi tồn tại những rào cả như thế, Vertu trong suốt hơn 15 năm đã luôn sử dụng kính sapphire làm màn hình trong tất cả các chiếc điện thoại của họ, hiện tại thì hãng đang có chiếc Vertu Constellation 4.3 inch với màn hình được phủ một lớp mỏng sapphire. Trước khi kí hợp đồng với Apple, GT chỉ toàn đi quảng cáo miếng dáng màn hình sapphire của họ do iPhone, vậy nên ngay ở hiện tại thì hãng cũng đã sẵn sàng để sản xuất iPhone màn hình sapphire. Một điểm nữa cũng cần nói, trong khi giá bán của dòng Constellation là vài ngàn đô la, thì mục tiêu của Apple là dành cho thị trường đại chúng.
Liệu nhà máy ở Arizona có thể tăng được khả năng sản xuất và giúp cho sapphire trở thành một món vật liệu có thể thay thế được toàn bộ màn hình iPhone hiện tại không? Đối với nhiều nhà khoa học về vật liệu và thống kê công nghiệp di động thì đây là một mục tiêu lạc quan tếu trong năm nay. Những lợi ích tức thời mà Apple hưởng được từ dây chuyền sản xuất kính sapphire mới ở hiện tại có thể sẽ chỉ dừng lại ở phần ống kính của camera, nút Home hay thậm chí là màn hình của iWatch. Rõ ràng với những ví dụ thực tiễn đang có trên thị trường hiện tại, khi màn hình sapphire mới chỉ dừng lại ở các mẫu điện thoại xa xỉ, những gì mà Apple có thể làm là đưa nó đến với người dùng phổ thông nhờ vào các thiết bị đeo được, nếu như hãng thật sự có dự tính ra mắt.
Lịch sử phát triển của Apple cho thấy những tham vọng to lớn của hãng, cũng như những vụ đầu tư đột phá. Sự khác biệt khi Apple tiếp cận vật liệu sapphire, chính là việc nó khó có thể bị sao chép. Apple đang tạo ra một chuỗi cung ứng mới, khép kín và tinh vi hơn, đến mức chỉ có những kẻ máu mặt thật sự như Samsung mới có thể cạnh tranh nổi.
Theo TheVerge
