2018 là năm đầy biến động với thị trường tiền mã hóa. Cuối năm 2017, tổng giá trị các đồng mã hóa trên thế giới đạt hơn 600 tỉ USD, song cuối năm 2018 chỉ còn quanh 130 tỉ USD.
Những người mua bitcoin hôm 31.12.2017 với giá 13.750 USD, nếu vẫn còn giữ thì giờ đã lỗ 70% số tiền đầu tư ban đầu. Không đồng mã hóa nào thoát khỏi cảnh trượt dài. Giới đầu tư cố gắng tìm “lối thoát” còn hoạt động gọi vốn cho dự án tiền mã hóa mới (ICO) thì lao dốc không phanh.
Chuyện gì đã xảy ra? Theo MIT Technology Review, 2018 là năm tiền mã hóa đón đầy tin xấu. Cuối cùng thì ý tưởng cho rằng nó là “tấm vé vàng” đã phai mờ, nhường chỗ cho sự thiếu chắc chắn và bối rối về tương lai tiền tệ kỹ thuật số.
Dưới đây là ba vấn đề nóng trên thị trường cả năm nay.
Vụ hack sàn Coincheck
Vụ việc xảy ra vào tháng 1, được so sánh với sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền mã hóa Mt.Gox hồi năm 2014. Coincheck của Nhật Bản bị hack, nửa tỉ USD biến mất. Đây là thảm họa cho ngành công nghiệp non trẻ. Dù vậy, tình hình hậu vụ Coincheck khá hơn và ít sóng gió hơn vì chính phủ Nhật Bản phản ứng với vụ Mt.Gox bằng cách trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới quản lý, điều chỉnh các sàn giao dịch tiền mã hóa.
Trớ trêu thay, đây lại chính là yếu tố khiến vụ việc Coincheck đáng chú ý. Mục đích của chế độ quy định, điều tiết tiền mã hóa mới là để phòng tránh một Mt.Gox thứ nhì, song Coincheck thì hoạt động mà chẳng có giấy phép, đứng ngoài
quy phạm pháp luật.
Đau đầu với ICO
Tháng 2, giới quản lý tài chính Mỹ khởi động nỗ lực kéo dài cả năm nhắm vào ICO. ICO là chất xúc tác chính cho đợt bùng nổ sự quan tâm và nguồn đầu tư vào tiền mã hóa năm 2017, song Jay Clayton, chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC), khiến cộng đồng ICO lo lắng khi nói với Quốc hội Mỹ: “Tôi tin rằng mọi ICO mà tôi đã xem qua là chứng khoán”.
Thế là cuộc tranh luận về việc liệu các đồng mã hóa mà doanh nhân blockchain bán cho nhà đầu tư, nhằm kiếm tiền tài trợ dự án, có phải tuân theo cùng loại quy định quản lý cổ phiếu, trái phiếu và nhiều hợp đồng đầu tư truyền thống hay không nổ ra. Một số người cho rằng utility token, hay đồng mã hóa tiện ích, có chức năng cung cấp cho người sở hữu nó quyền truy cập vào ứng dụng phi tập trung (dApp), vì thế không phải theo luật chứng khoán.
Cái khó là hầu hết các dApp này vẫn chỉ là ý tưởng, còn những dApp đã ra mắt thì không nhận được nhiều sự quan tâm bên ngoài cộng đồng yêu tiền mã hóa. Ông Clayton theo dõi một số ICO trong cả năm, song động thái lớn nhất của SEC với ICO chỉ vừa diễn ra hồi tháng 11, khi cơ quan này phạt hai dự án là Airfox và Paragon vì bán chứng khoán chưa đăng ký. Hai ICO này có thể đóng vai trò làm khuôn mẫu cho nhiều đợt khởi tố khác trong tương lai.
Thao túng thị trường
Tháng 5, Bộ tư pháp Mỹ mở cuộc điều tra hình sự về việc các nhà giao dịch tiền mã hóa có thao túng giá loại tài sản này hay không. Tháng 6, nghiên cứu học thuật có uy tín phát hiện ra rằng phần lớn giao dịch mua bán Tether năm 2017 dường như giúp “thổi” giá bitcoin bay cao. Tether (USDT) là đồng mã hóa neo giá mỗi đồng vào 1 USD.
Một tháng sau đó, SEC công bố phân tích dài về việc thiếu dữ liệu nghiên cứu thị trường giao dịch bitcoin, sau khi cơ quan này từ chối nhiều đơn nộp xin mở quỹ hoán đổi danh mục bitcoin (Bitcoin ETF).
Tháng 9, văn phòng Tổng chưởng lý New York ra báo cáo xấu về hoạt động bên trong 10 sàn giao dịch phổ biến nhất. Báo cáo trách hầu như tất cả các sàn giao dịch về việc thiếu khả năng giám sát thị trường, hoạt động thường dùng để xác định các mô hình giao dịch phi pháp, đáng ngờ.
Bài học nào cho tiền mã hóa?
Công nghệ chuỗi khối hay blockchain có thể đã 10 năm tuổi đời, song hãy còn rất mới. Blockchain cung cấp lợi thế bảo mật, song các sàn giao dịch cho thấy rằng tính bảo mật có thể không được bảo đảm một khi blockchain bước vào đời sống thực. Vẫn còn nhiều điểm khó nhằn cho giới chức hoạch định chính sách và thực thi pháp luật. Họ vẫn chưa tìm ra cách cụ thể để kiểm soát cả ngành.
Năm 2017, ICO bùng nổ, trở thành hình thức độc đáo để gây quỹ đổi mới, sáng tạo song không sớm thì muộn, quá trình này cũng phải thích nghi với quy định chung hoặc luật chứng khoán. 2017 là năm chỉ giá cả tiền mã hóa bay cao. 2018 mới là năm mà các vấn đề phức tạp, quan trọng khác gây sự chú ý.
Theo Thanh Niên
